SEANS NA WEEKEND
Najsłynniejsze produkty
eksportowe ZSRR to samochody Wołga (najlepiej czarne), lodówki Mińsk,
telewizory Rubin (z funkcją samozapłonu), płyty wytwórni Melodia oraz serial
animowany „Wilk i zając”, któremu poświęcimy dziś trochę więcej uwagi.
„Nu, zajac, pagadi!” (no, zając, ja ci pokażę) – ten okrzyk
zna chyba każdy z nas. Kojarzy się bezsprzecznie z największym osiągnięciem
radzieckiej kinematografii dziecięcej, czyli z serialem „Wilk i zając”.
Kreskówka opowiada o przygodach Wilka, który próbuje za wszelką cenę dopaść
sympatycznego Zająca. W tym czasie obaj przeżywają mnóstwo zabawnych przygód, z
których Zając zawsze wychodzi cało, a Wilk niekoniecznie.

Serial cieszył się dużą popularnością, zwłaszcza w krajach
bloku wschodniego. Na jego podstawie powstały różne książki, gry, a także
breloczki z podobiznami głównych bohaterów.
Fabuła
Pomysł serialu oparty został na prostym schemacie – Wilk (ten
zły) nieudolnie stara się dopaść Zająca (tego dobrego). Wilk to w zależności od
odcinka np. sportowiec, budowlaniec, albo dziecko kwiatów, ale zawsze czarny
charakter, który dodatkowo pali papierosy, czym jeszcze bardziej demoralizująco
wpływał na dzieci. Zając natomiast to zawsze miły i ułożony młodzieniec, o
wiele sprytniejszy od przytępawego Wilka. Pościg odbywa się przykładowo przy
pomocy trolejbusu, roweru, kombajnu czy walca, a w dodatku w różnych dziwnych
miejscach (np. w Domu Młodego Technika, muzeum, na stadionie, czy w centrum
kultury).
Historia
Pierwsze szesnaście odcinków nakręcono w latach 1969–1986 w
moskiewskim studiu filmowym Sojuzmultfilm. W tym czasie swych głosów postaciom
użyczali Anatolij Papanow (Wilkowi) i Kłara Rumianowa (Zającowi). Pierwotnie
głos Wilka miał podkładać Władimir Wysocki. Uznano jednak, iż nie ma on dobrego
wpływu na dzieci i dlatego rolę powierzono Papanowi. Po jego śmierci w 1987
roku wstrzymano produkcję odcinków „Wilka i zająca”.

Na 25-lecie kreskówki, w roku 1993, stworzono dwa następne
odcinki. Jednak siedemnasty odcinek na premierę musiał czekać do 1994, a
osiemnasty do 1995 roku. Osiemnasta odsłona przygód Wilka i Zająca poświęcona
jest pamięci Anatolija Papanowa. Wilkowi podłożono kwestie wypowiadane przez
Papanowa we wcześniejszych odcinkach. Oba nowe epizody wraz z Wiaczesławem
Kotionoczkinem stworzył Władimir Tarasow, sponsorem był operator telefoniczny
AMT, a wyprodukowało Studio 13.
W 2005 roku syn twórcy kreskówek Aleksiej Kotionoczkin
postanowił stworzyć nową wersję kreskówki. Tak powstały odcinki dziewiętnasty i
dwudziesty, które zrealizowano w studiu Christmas Film. Głosu Wilkowi użyczył
Igor Chriszczenko, a Zającowi Olga Zwieriewa. Po 32 latach do pisania
scenariusza powrócił Feliks Kamow – autor scenariuszy do pierwszych siedmiu
odcinków. Oprócz niego scenariusz napisał również Aleksandr Kurlandski, który
był scenarzystą we wszystkich odcinkach.
Główne postacie
Wilk – postać negatywna, nienawidzi
Zająca od momentu, gdy ten, podlewając kwiaty na swoim balkonie, przez
przypadek zgasił mu papierosa. W każdym z odcinków bajki próbuje złapać i zjeść
Zająca, jednakże nigdy mu się to nie udaje. Wilk nałogowo pali papierosy i jest
w stanie wypalić naraz całą paczkę.
Zając – postać pozytywna, zawsze udaje mu
się uciec przed Wilkiem. Zając jest postacią wszechutalentowaną – jeździ na
łyżwach, śpiewa piosenki i występuje na scenie. Czasami nawet ratuje Wilka z
opresji.

Poza Wilkiem i Zającem w bajce nie brak innych postaci. Jedną
z nich jest bardzo duży i silny Hipopotam. W różnych odcinkach bajki pełni on
sytuacyjnie dobrane role, np. budowniczego na placu budowy, dyrektora muzeum,
sprzedawcy w sklepie, odźwiernego itp. W niektórych epizodach bajki pojawiają
się również, między innymi: czarodziej Kot, śpiewaczka Lisica lub Baba Jaga.
Muzyka
Ścieżka dźwiękowa serialu składa się głównie z fragmentów
utworów, które nie powstały specjalnie na jego potrzeby. Wiele z nich to znane
przeboje, głównie radzieckie, ale nie tylko. Pojawiają m.in. piosenki „Piesnia
o drugie” Włodzimierza Wysockiego (odcinek 1) i „Milion ałych roz” Ałły
Pugaczowej (odcinek 14). Wykorzystano także utwory wykonawców zachodnich, m.in.
kilka utworów Digital Emotion (odcinek 14), Popcorn w wersji wykonywanej przez
zespół Elektrik Cokernut (odcinek 10), kilka utworów Jamesa Lasta (odcinek 11),
a także wiele standardów.

W serialu wykorzystano również dwa polskie utwory: w odcinku
4 dwa razy słychać fragment „Orkiestr dętych” z repertuaru Haliny Kunickiej, a
w odcinku 5 słychać utwór „Ala ma kota” Jerzego Woźniaka.
Temat przewodni serialu został zaczerpnięty z utworu „Vízisí”
węgierskiego kompozytora Tamása Deáka.
Błędy produkcyjne
W szóstym odcinku, gdy Wilk i Zając trafiają na wieś, podczas
zmagań Wilka w studni, można zauważyć, iż za każdym ujęciem zmienia się miejsce
uczepienia liny służącej do wyciągania wiadra z wodą.
Natomiast w ósmym odcinku, w którym Wilk i Zając świętują
Nowy Rok pod koniec piosenki „Snegurocka” (Śnieżyneczka), gdy Wilk krzyczy „Nu,
Died Moroz”, widzimy jak jego nogi zmieniają kolor z czarnego na jasnoszary.

Spis odcinków
Numer
Odcinek
Rok
Rosyjski tytuł
1.
Na plaży
1969
Встреча на пляже
2.
W lunaparku
1970
парк развлечений
3.
Na ulicy
1971
Hа улице
4.
Na stadionie
1971
Cпортсмен невольно
5.
W mieście
1972
В городе
6.
Na wsi
1973
В сельской местности
7.
Rejs statkiem
1973
8.
Nowy rok
1974
9.
W telewizji
1976
10.
Na budowie
1976
11.
W cyrku
1977
12.
W muzeum
1978
В музее
13.
Olimpiada 1980 w Moskwie
1980
Олимпиада 1980 Москва
14.
W domu techniki
1984
электронный заяц
15.
W domu kultury
1985
3айцем хор
16.
W świecie bajek
1986
Сказочная путаница чувств
17.
Na wyspie
1993 (1994)
Hа острове
18.
W supermarkecie
1993 (1995)
В супермаркете
19.
W kurorcie
2005
Kурорт
20.
Na letnisku
2005
Hа курорте

Mimo upływu lat perypetie sympatycznego Zająca i pechowego
Wilka bawią kolejne pokolenia młodych widzów. Warto również sobie przypomnieć
filmy i postacie z dawnych lat, gdy samemu było się dzieckiem.
Michał Sobkowiak