SEANS NA WEEKEND

Lata siedemdziesiąte XX wieku, to w kinie moda na filmy katastroficzne. Jednym z czołowych przedstawicieli tego kanonu jest „Trzęsienie ziemi”.

Jak zwykle bywa w tego typu filmach, lekceważenie zagrożenia przynosi tragiczne skutki. Oglądamy szeroki wachlarz różnego typu zachowań ludzi w obliczu niebezpieczeństwa.

Fabuła

Po wstrząsie sejsmicznym, który zachwiał budynkami Los Angeles, mieszkańcy byli pewni, że wszystko zakończy się na strachu. Jednak zdarzenie to zaalarmowało instytut sejsmologiczny, który wyliczył przy pomocy komputerów, że zbliża się potężne trzęsienie ziemi. Kilka godzin później w mieście rozpętało się piekło. Wśród walących się drapaczy chmur i zabójczej fali powodziowej wywołanej przerwaniem tamy, tysiące mieszkańców Los Angeles pozostaje bez dachu nad głową. Ludzi ogarnia panika, lecz kilku śmiałków stawia czoło niebezpieczeństwu.

Film w oryginale zatytułowany jest „Earthquake” i trwa 123 minuty. Obraz wyreżyserował Mark Robson, a muzykę skomponował John Williams. Zdjęcia do filmu kręcono od 11 lutego do 9 maja 1974 roku w Los Angeles, Universal City i Glendale (Kalifornia, USA). Premiera produkcji odbyła się 15 listopada 1974 roku.

Obsada

Charlton Heston jako Stewart Graff

Ava Gardner jako Remy Royce-Graff

George Kennedy jako Sierżant Lew Slade

Lorne Greene jako Sam Royce

Geneviève Bujold jako Denise Marshall

Richard Roundtree jako Miles Quade

Marjoe Gortner jako Jody

Barry Sullivan jako Dr Willis Stockle

Paul Newman był głównym kandydatem do roli Stewarta Graffa, jednak aktor był już zajęty pracą na planie „Płonącego wieżowca”. Kandydatami do tej roli byli także James Brolin, James Caan, Burt Reynolds i Jon Voight.

Natomiast Steve McQueen miał zagrać rolę sierżanta Lew Slade’a, jednak i w tym przypadku przeszkodziła praca na planie „Płonącego wieżowca”. Innymi kandydatami byli m.in. William Atherton, Alan Alda, James Brolin, John Cassavetes, Rock Hudson i Stacy Keach.

Do roli Milesa Quade’a rozważano kandydatury Joe Namatha oraz Richarda Dreyfussa.

Kandydatkami do roli Denise Marshall były m.in. Meredith Baxter, Jacqueline Bisset, Susan Clark, Sharon Gless, Kate Jackson, Sondra Locke i Elizabeth Montgomery.

O rolę Remy Royce-Graff ubiegały się Lee Grant, Jessica Walter oraz Elizabeth Allen. Natomiast Susan Sarandon i Kay Lenz brano pod uwagę do roli Rosy Amici.

Ciekawostki produkcyjne

Scena z ludźmi panikującymi w kinie, którą zamieszczono w filmie, pochodzi z obrazu „Rozdarta kurtyna” z 1966 r. Chwilę wcześniej Rosa i inni widzowie na kinowym ekranie oglądali film „Mściciel” z 1973 roku.

Ava Gardner chciała sama wykonywać wszystkie sceny przeznaczone dla kaskaderów, czym bardzo zaskoczyła reżysera Marka Robsona. Aktorka ta była tylko o siedem lat młodsza od Lorne’a Greene’a, który grał jej ojca.

W ostatecznej wersji filmu nie znalazło się ponad 30 minut materiału, w tym wiele scen kaskaderskich, rozgrywających się podczas trzęsienia ziemi.

Podczas realizacji filmu w Los Angeles doszło do prawdziwego trzęsienia ziemi. Na szczęście było ono słabe (3,5 stopnia w skali Richtera) i nie zakłóciło życia w mieście.

„Trzęsienie ziemi”, podobnie jak „Płonący wieżowiec” czy „Tragedia Posejdona” to dziś klasyka kina katastroficznego, które cechuje się ciekawą fabułą, dobrym aktorstwem i efektami, które częściowo się zestarzały. W „Trzęsieniu ziemi” są efekty, które do dziś robią wrażenie, ale są i takie, które powinniśmy traktować jako symboliczne zademonstrowanie tego, co chcieli przedstawić twórcy. Tak jest np. z drganiami drapaczy chmur w czasie trzęsienia ziemi.

Aktorzy odtwarzający główne role dobrze się zaprezentowali. Szczególnie należy wyróżnić Charltona Hestona, George’a Kennedy’ego oraz Geneviève Bujold. Ciekawy jest epizod Waltera Matthau (Matuschanskayaskiego), irracjonalny na tle tragedii. Pozostali odtwórcy epizodów wypadli często mało przekonywująco.

Na tle wielkiej katastrofy ukazano osobiste dramaty głównych bohaterów. A na zakończenie… Główny bohater ginie (przypuszczalnie) ratując żonę. Tradycją filmów katastroficznych był udział w produkcji najwytrawniejszych operatorów, montażystów, scenografów i techników. Ponadto w „Trzęsieniu ziemi” zastosowano nowatorską metodę wibracji kamery, która dała efekt wstrząsów oraz nową technikę miksowania dźwięku.

Fenomen popularności tego gatunku przypisuje się nastrojom społecznym i ekonomicznym, jakie panowały w latach siedemdziesiątych XX wieku.

Ze względu na fabułę, efekty specjalne na miarę lat ’70 i ciekawe postacie warto obejrzeć produkcję Marka Robsona. Miejmy nadzieję, iż do takiej katastrofy nie dojdzie w rzeczywistości.

https://www.youtube.com/watch?v=6dn–VqmRps

Michał Sobkowiak