SEANS NA WEEKEND
Jeden moment – tak
niewiele na osi czasu naszego życia, a tak wiele jeśli chodzi o późniejsze
następstwa, o dalszy bieg wydarzeń. Właśnie o tym opowiada film „Przypadek”.
niewiele na osi czasu naszego życia, a tak wiele jeśli chodzi o późniejsze
następstwa, o dalszy bieg wydarzeń. Właśnie o tym opowiada film „Przypadek”.
W filmie oglądamy trzy alternatywne drogi życiowe młodego
chłopaka, które zależą od tytułowego przypadku, czyli próby złapania
odjeżdżającego pociągu.
chłopaka, które zależą od tytułowego przypadku, czyli próby złapania
odjeżdżającego pociągu.
Fabuła
Bohaterem filmu jest urodzony w Poznaniu Witek Długosz. Jego
matka i brat bliźniak zmarli przy porodzie. Witek wraz z ojcem przeniósł się do
Łodzi, gdzie chodził do szkoły, zdał maturę i rozpoczął studia medyczne. Kiedy
był na trzecim roku, zmarł mu ojciec. Jego ostatnie słowa, skierowane do syna,
brzmiały: „nic nie musisz”. Niedługo po pogrzebie Witek poprosił o urlop
dziekański i postanowił wyjechać do Warszawy. Wbiega na dworzec, w pośpiechu
kupuje bilet i próbuje dogonić ruszający z peronu pociąg…
matka i brat bliźniak zmarli przy porodzie. Witek wraz z ojcem przeniósł się do
Łodzi, gdzie chodził do szkoły, zdał maturę i rozpoczął studia medyczne. Kiedy
był na trzecim roku, zmarł mu ojciec. Jego ostatnie słowa, skierowane do syna,
brzmiały: „nic nie musisz”. Niedługo po pogrzebie Witek poprosił o urlop
dziekański i postanowił wyjechać do Warszawy. Wbiega na dworzec, w pośpiechu
kupuje bilet i próbuje dogonić ruszający z peronu pociąg…
Od tego momentu śledzimy trzy alternatywne warianty dalszego
życia Witka.
życia Witka.
 |
| Kadr z filmu |
W pierwszym udaje mu się złapać pociąg. Na korytarzu zaczepia
go stary komunista Werner, który opowiada mu swoją historię. Poleca też
chłopaka swemu przyjacielowi Adamowi. Pod „opieką” wysokiego funkcjonariusza
partyjnego Witek rozpoczyna pracę w organizacji młodzieżowej.
go stary komunista Werner, który opowiada mu swoją historię. Poleca też
chłopaka swemu przyjacielowi Adamowi. Pod „opieką” wysokiego funkcjonariusza
partyjnego Witek rozpoczyna pracę w organizacji młodzieżowej.
Gdy w zakładzie dla narkomanów wybucha bunt pensjonariuszy, Witek
zostaje wysłany tam w celu zażegnania sporu. Adam chwali jego skuteczną
interwencję, ale także wskazuje błędy: jako osoba publiczna przyznał rację
zbuntowanym. Mimo to rekomenduje Witka do władz organizacji.
zostaje wysłany tam w celu zażegnania sporu. Adam chwali jego skuteczną
interwencję, ale także wskazuje błędy: jako osoba publiczna przyznał rację
zbuntowanym. Mimo to rekomenduje Witka do władz organizacji.
Witek spotyka byłą dziewczynę Czuszkę. Nie widzieli się
półtora roku, ponieważ dziewczyna dowiedziawszy się o działalności Witka,
zerwała kontakt. Teraz wyznają sobie miłość. Czuszka wtajemnicza chłopaka w
swój udział w kolportażu nielegalnych wydawnictw, a ten opowiada o tym Adamowi,
co staje się przyczyną aresztowania dziewczyny. Witek publicznie policzkuje
działacza i zrywa wszelkie związki z organizacją. Wyprowadza się także od
Wernera. Zwolniona z aresztu Czuszka nie chce z nim rozmawiać. Chłopak dołącza
więc do grupy aktywistów młodzieżowych, z którą planuje wyjechać do Francji.
Jest lipiec 1980 roku, w kraju wrze i dlatego wyjazd zostaje odwołany, by
aktywiści mogli działać w terenie…
półtora roku, ponieważ dziewczyna dowiedziawszy się o działalności Witka,
zerwała kontakt. Teraz wyznają sobie miłość. Czuszka wtajemnicza chłopaka w
swój udział w kolportażu nielegalnych wydawnictw, a ten opowiada o tym Adamowi,
co staje się przyczyną aresztowania dziewczyny. Witek publicznie policzkuje
działacza i zrywa wszelkie związki z organizacją. Wyprowadza się także od
Wernera. Zwolniona z aresztu Czuszka nie chce z nim rozmawiać. Chłopak dołącza
więc do grupy aktywistów młodzieżowych, z którą planuje wyjechać do Francji.
Jest lipiec 1980 roku, w kraju wrze i dlatego wyjazd zostaje odwołany, by
aktywiści mogli działać w terenie…
 |
| Kadr z filmu |
W drugim wariancie przed skokiem do pędzącego pociągu
powstrzymuje Witka sokista. Chłopak wdaje się z nim w bójkę. Za to zostaje
skazany przez kolegium na miesiąc robót publicznych. Podobną karę odbywa Marek,
związany z działalnością opozycyjną. Zaprasza Witka na wykład „latającego
uniwersytetu”, aranżuje spotkanie z księdzem Stefanem, który wciąga chłopaka do
pracy konspiracyjnej.
powstrzymuje Witka sokista. Chłopak wdaje się z nim w bójkę. Za to zostaje
skazany przez kolegium na miesiąc robót publicznych. Podobną karę odbywa Marek,
związany z działalnością opozycyjną. Zaprasza Witka na wykład „latającego
uniwersytetu”, aranżuje spotkanie z księdzem Stefanem, który wciąga chłopaka do
pracy konspiracyjnej.
Długosz angażuje się w działalność opozycyjną, pracuje w
tajnej drukarni, udostępnia swe mieszkanie na nielegalne imprezy. Przyjmuje
chrzest. W czasie koncertu, odbywającego się w jego domu, spotyka Daniela –
przyjaciela, który 1968 roku wyjechał do Danii. Ten przedstawia mu swą siostrę
– Werkę. Witek znajduje w młodej kobiecie przyjaciela, angażuje się w ten związek,
mimo iż Werka jest zamężna.
tajnej drukarni, udostępnia swe mieszkanie na nielegalne imprezy. Przyjmuje
chrzest. W czasie koncertu, odbywającego się w jego domu, spotyka Daniela –
przyjaciela, który 1968 roku wyjechał do Danii. Ten przedstawia mu swą siostrę
– Werkę. Witek znajduje w młodej kobiecie przyjaciela, angażuje się w ten związek,
mimo iż Werka jest zamężna.
Ksiądz Stefan namawia go na wyjazd do Francji, na Sobór
Młodych. Jednak w biurze paszportowym Długosz odmawia przyjęcia paszportu,
ponieważ nie godzi się na propozycję współpracy z SB. Mimo to zostaje posądzony
przez Marka, że to właśnie on zdekonspirował adres nielegalnej drukarni.
Niespodziewanie Witek zastaje swą ciotkę przy radioodbiorniku. Zagraniczne
rozgłośnie informują o strajkach w Polsce…
Młodych. Jednak w biurze paszportowym Długosz odmawia przyjęcia paszportu,
ponieważ nie godzi się na propozycję współpracy z SB. Mimo to zostaje posądzony
przez Marka, że to właśnie on zdekonspirował adres nielegalnej drukarni.
Niespodziewanie Witek zastaje swą ciotkę przy radioodbiorniku. Zagraniczne
rozgłośnie informują o strajkach w Polsce…
 |
| Kadr z filmu |
Według trzeciego scenariusza Witek nie jest w stanie dogonić
odjeżdżającego pociągu. Wychodząc z dworca spotyka Olgę, koleżankę z roku, która
przyszła go pożegnać. Między nimi pojawia się uczucie. Dzięki dziewczynie Długosz
wraca na studia i żeni się z nią. Wkrótce rodzi się im synek. Chłopak broni
dyplomu, pracuje w pogotowiu, a dziekan proponuje mu pracę na uczelni.
odjeżdżającego pociągu. Wychodząc z dworca spotyka Olgę, koleżankę z roku, która
przyszła go pożegnać. Między nimi pojawia się uczucie. Dzięki dziewczynie Długosz
wraca na studia i żeni się z nią. Wkrótce rodzi się im synek. Chłopak broni
dyplomu, pracuje w pogotowiu, a dziekan proponuje mu pracę na uczelni.
Witek poświęca się pracy naukowej, odmawia wstąpienia do
partii, a także nie składa podpisu na liście protestacyjnym w sprawie
zwolnienia studentów aresztowanych pod zarzutem działalności opozycyjnej.
partii, a także nie składa podpisu na liście protestacyjnym w sprawie
zwolnienia studentów aresztowanych pod zarzutem działalności opozycyjnej.
Pewnego wieczoru dziekan składa mu propozycję wyjazdu do
Libii z cyklem wykładów. Chcąc uczestniczyć w urodzinach żony, zmienia termin i
trasę lotu – poleci przez Paryż. Przy pożegnaniu z żoną dowiaduje się, że Olga
oczekuje drugiego dziecka.
Libii z cyklem wykładów. Chcąc uczestniczyć w urodzinach żony, zmienia termin i
trasę lotu – poleci przez Paryż. Przy pożegnaniu z żoną dowiaduje się, że Olga
oczekuje drugiego dziecka.
Samolot do Paryża wznosi się w powietrze. Po kilkunastu
sekundach wybuch przerywa lot…
sekundach wybuch przerywa lot…
 |
| Kadr z filmu |
Film trwa 112 minut. Scenariusz napisał i obraz wyreżyserował
Krzysztof Kieślowski, natomiast muzykę skomponował Wojciech Kilar. Zdjęcia
zrealizowano w 1981 roku w Łodzi (dworzec Łódź Fabryczna) oraz w Warszawie (ul.
Rakowiecka). Premiera „Przypadku” odbyła się dopiero 10 stycznia 1987 roku. Na
to opóźnienie wpłynął stan wojenny, który rozpoczął się w grudniu 1981 roku.
Krzysztof Kieślowski, natomiast muzykę skomponował Wojciech Kilar. Zdjęcia
zrealizowano w 1981 roku w Łodzi (dworzec Łódź Fabryczna) oraz w Warszawie (ul.
Rakowiecka). Premiera „Przypadku” odbyła się dopiero 10 stycznia 1987 roku. Na
to opóźnienie wpłynął stan wojenny, który rozpoczął się w grudniu 1981 roku.
Obsada
Bogusław Linda jako Witek Długosz
Tadeusz Łomnicki jako Komunista Werner
Zbigniew Zapasiewicz jako Adam
Bogusława Pawelec jako Czuszka Olkowska
Marzena Trybała jako Werka
Jacek Borkowski jako Marek
Jacek Sas-Uhrynowski jako Daniel
Adam Ferency jako Ksiądz Stefan
Monika Goździk jako Olga Matwiszyn
Zygmunt Hübner jako Dziekan
Ciekawostki
Film miał premierę na Festiwalu Filmowym w Cannes. Nie został
dopuszczony do udziału w konkursie głównym, ponieważ dyrektor festiwalu uznał
obraz za zbyt skomplikowany dla szerszej widowni. Mimo, iż Kieślowski wyciął
kilka politycznie niezrozumiałych scen, nie udało się zmienić decyzji dyrektora
festiwalu.
dopuszczony do udziału w konkursie głównym, ponieważ dyrektor festiwalu uznał
obraz za zbyt skomplikowany dla szerszej widowni. Mimo, iż Kieślowski wyciął
kilka politycznie niezrozumiałych scen, nie udało się zmienić decyzji dyrektora
festiwalu.
 |
| Kadr z filmu |
„Przypadek” zdaniem krytyków jest jednym z najlepszych filmów
Krzysztofa Kieślowskiego. Uważany za prawdziwy majstersztyk kinematografii, za wzorzec
dla wielu współczesnych produkcji.
Krzysztofa Kieślowskiego. Uważany za prawdziwy majstersztyk kinematografii, za wzorzec
dla wielu współczesnych produkcji.
W „Przypadku” Kieślowski przedstawił trzy warianty losów
głównego bohatera. Mimo to, jak twierdzi reżyser, „człowiek jest jak gdyby przeznaczony do postępowania w pewien określony
sposób niezależnie od okoliczności. Postać w filmie znajduje się na trzech
różnych drogach, ale zasadniczo pozostaje taka sama”.
głównego bohatera. Mimo to, jak twierdzi reżyser, „człowiek jest jak gdyby przeznaczony do postępowania w pewien określony
sposób niezależnie od okoliczności. Postać w filmie znajduje się na trzech
różnych drogach, ale zasadniczo pozostaje taka sama”.
My także nie jesteśmy świadomi tego, co czeka nas za rogiem.
Codziennie podejmujemy decyzje, które wpływają na nasz los, a są wynikiem
wcześniejszych wyborów. Wszystkie je łączy jedno – chcemy jak najlepiej dla
siebie i swoich bliskich, niestety nie potrafimy przewidzieć ich konsekwencji.
Codziennie podejmujemy decyzje, które wpływają na nasz los, a są wynikiem
wcześniejszych wyborów. Wszystkie je łączy jedno – chcemy jak najlepiej dla
siebie i swoich bliskich, niestety nie potrafimy przewidzieć ich konsekwencji.
Witek w żadnej z trzech wersji swoich losów, nie myśli tylko
o własnych korzyściach. Zawsze postępuje uczciwie. Gdy wstępuje do partii,
kieruje się jej ideałami. Będąc opozycjonistą, angażuje się w tę działalność, a
także próbuje wzbogacić swoje życie o wiarę w Boga. W trzeciej wersji jest
neutralny, bezstronny, nadal pozostaje porządnym człowiekiem, który żyje i
wykonuje swój zawód najlepiej jak potrafi.
o własnych korzyściach. Zawsze postępuje uczciwie. Gdy wstępuje do partii,
kieruje się jej ideałami. Będąc opozycjonistą, angażuje się w tę działalność, a
także próbuje wzbogacić swoje życie o wiarę w Boga. W trzeciej wersji jest
neutralny, bezstronny, nadal pozostaje porządnym człowiekiem, który żyje i
wykonuje swój zawód najlepiej jak potrafi.
 |
| Kadr z filmu |
Krzysztof Kieślowski wspominał, że po nakręceniu 80%
materiału, zmontował go i zorientował się, że różni się od tego, czego
oczekiwał. Przerwał wtedy zdjęcia na kilka miesięcy, następnie nakręcił część
zdjęć od nowa i dokręcił brakujące. W efekcie otrzymaliśmy jeden z
najwspanialszych filmów w historii polskiej kinematografii.
materiału, zmontował go i zorientował się, że różni się od tego, czego
oczekiwał. Przerwał wtedy zdjęcia na kilka miesięcy, następnie nakręcił część
zdjęć od nowa i dokręcił brakujące. W efekcie otrzymaliśmy jeden z
najwspanialszych filmów w historii polskiej kinematografii.
Dużym plusem filmu jest autentyczna rola Bogusława Lindy.
Jest to jedna z najlepszych ról tego aktora. Brawa należą się także
Krzysztofowi Pakulskiemu za świetne zdjęcia, dzięki którym czujemy się
uczestnikami zdarzeń. Piękna muzyka Wojciecha Kilara pogłębia natomiast
znaczenie przypadku w życiu bohatera.
Jest to jedna z najlepszych ról tego aktora. Brawa należą się także
Krzysztofowi Pakulskiemu za świetne zdjęcia, dzięki którym czujemy się
uczestnikami zdarzeń. Piękna muzyka Wojciecha Kilara pogłębia natomiast
znaczenie przypadku w życiu bohatera.
Uważam, iż film „Przypadek” można uznać za dzieło wybitne. To
zasługa pomysłu, realizacji i aktorstwa. Talent Krzysztofa Kieślowskiego po raz
kolejny sprawił, że udało mu się opowiedzieć prawdziwą historię, która porusza,
wywołuje refleksję i zachwyt. Można sprawdzić to osobiście, przez przypadek.
zasługa pomysłu, realizacji i aktorstwa. Talent Krzysztofa Kieślowskiego po raz
kolejny sprawił, że udało mu się opowiedzieć prawdziwą historię, która porusza,
wywołuje refleksję i zachwyt. Można sprawdzić to osobiście, przez przypadek.
Michał Sobkowiak