SEANS NA WEEKEND
Za kilka dni minie 105
lat od wypłynięcia Titanica w pierwszy, i jak się później okazało – ostatni
rejs. Z tej okazji przypomnimy dziś film Jamesa Camerona, który jest
najbardziej kosztowną, widowiskową, nagradzaną i najpopularniejszą adaptacją
katastrofy z 1912 roku.
Przebiegu rejsu nie będziemy tu omawiać – są inne źródła,
gdzie takie informacje można znaleźć. Rejs i katastrofa statku są tylko tłem
dla fabuły filmu.
Fabuła
„Poszukiwacze skarbów” pod wodzą Brocka Lovetta przeszukują
wrak „Titanica”. Chcą odnaleźć bezcenny diament zwany „sercem oceanu”. Pewnego
dnia wyławiają kasetę pancerną, w której przechowywany był rysunek
przedstawiający młodą dziewczynę z diamentem na szyi. Tą dziewczyną okazuje się
Rose Dawson Calvert, która dowiaduje się o obrazie z telewizji i dzwoni na
pokład statku badającego wrak „Titanica”. Gdy przybywa na jego pokład, zaczyna
opowiadać o wydarzeniach związanych z katastrofą „niezatapialnego statku”.
Przenosimy się w czasie do 10 kwietnia 1912r. do Southampton
w Anglii. Siedemnastoletnia Rose DeWitt Bukater wsiada na pokład „Titanica”,
najwspanialszego transatlantyku świata. W podróży do rodzinnej Filadelfii
towarzyszy jej snobistyczna matka, Ruth oraz narzeczony Caledon Hockley,
człowiek arogancki i dumny ze swojego bogactwa.
Pół godziny później grający w pokera w portowym barze
23-letni Jack Dawson wygrywa bilet III klasy na rejs Titanikiem. W ostatniej
chwili przed wypłynięciem statku wbiega na jego pokład.
Rose czuje się nieszczęśliwa. W napadzie desperacji decyduje
się zakończyć życie skacząc z pokładu statku do lodowatej wody. W ostatniej
chwili jej samobójczą próbę udaremnia Jack. Dziewczyna jest nim oczarowana.
Ponadto uświadamia sobie, że jemu udało się osiągnąć w życiu to wszystko, o
czym ona marzy skrycie – być wolnym człowiekiem.
Tak zaczyna się historia miłosna, która ma odmienić życie
pięknej, bogatej, lecz nieszczęśliwej Rose oraz biednego, niemającego nic prócz
talentu malarskiego, Jacka. Jednak na drodze młodych kochanków jest wiele przeszkód:
surowa matka, bogaty narzeczony, a także… siły przyrody.
Gdy 14 kwietnia 1912r. luksusowy liniowiec wpada na górę
lodową, rozpoczyna się walka o życie. Na pokładzie znajduje się 2200 kobiet,
mężczyzn i dzieci. Miejsc ratunkowych jest jedynie dla 750 osób…
 

Kadr z filmu

„Titanic” trwa 194 minuty. Scenariusz i reżyseria są dziełem
Jamesa Camerona. Muzykę skomponował James Horner. Zdjęcia kręcono od 16
września 1996r. do 23 marca 1997r. w Kalifornii, San Francisco (USA), w
Kalifornii Dolnej (Meksyk), w Nowej Szkocji, Vancouver i Halifax (Kanada) oraz
na Północnym Atlantyku. Premiera filmu odbyła się 1 listopada 1997r.
Obsada
Leonardo DiCaprio jako Jack Dawson
Kate Winslet jako Rose DeWitt Bukater
Billy Zane
jako Caledon „Cal” Hockley
Kathy Bates
jako Molly Brown
Frances
Fisher jako Ruth DeWitt Bukater
Gloria Stuart
jako Starsza Rose
Bill Paxton
jako Brock Lovett
Bernard Hill
jako Kapitan Edward James Smith
 

Kadr z filmu

Do roli Jacka
Dawsona rozważani byli: Johnny Depp, Matthew McConaughey, Stephen Dorff,
Macaulay Culkin, Ethan Hawke, Christian Bale, Tom Cruise, River Phoenix i Chris
O’Donnell.
Do roli Rose kandydowały
m.in.: Jennifer Aniston, Christina Applegate, Rosanna Arquette, Drew Barrymore,
Jennifer Connelly, Geena Davis, Cameron Diaz, Minnie Driver, Jodie Foster, Eva
Herzigova, Angelina Jolie, Milla Jovovich, Nicole Kidman, Carey Lowell,
Madonna, Sophie Marceau, Gwyneth Paltrow, Winona Ryder, Izabella Scorupco, Tori
Spelling, Sharon Stone, Charlize Theron, Uma Thurman, Rachel Weisz oraz Reese
Witherspoon.
Gabrielle
Anwar odrzuciła rolę Rose, ponieważ nie spodobał jej się scenariusz. Natomiast
Robin Tunney zrezygnowała ze względu na sceny rozbierane.
Rolę sędziwej Rose DeWitt Bukater zaproponowano Fay Wray oraz
Ann Rutherford, które odmówiły.
Do roli Molly Brown rozważano Rebę McEntire i Barbarę
Streisand. Ostatecznie zaangażowano Kathy Bates.
Do roli Cala Hockleya rozważani byli m.in.: Pierce Brosnan,
Jack Davenport, Rupert Everett, Peter Greene i Rob Lowe.
Robert De Niro miał zagrać rolę kapitana Smitha. Musiał ją
jednak odrzucić z powodu zakażenia przewodu pokarmowego.
Skomponowanie muzyki do filmu zaproponowano Dolores
O’Riordan. Artystka jednak odrzuciła propozycję z powodu narodzin syna. Z tego
samego powodu również nie przyjęła roli w filmie.
 

Kadr z filmu

Błędy i ciekawostki produkcyjne
Przy zbliżeniach twarzy Kapitana Smitha można zauważyć, że
odtwórca tej roli nosi soczewki kontaktowe.
Z filmu wynika, iż światła na statku zgasły jeszcze zanim
złamał się na pół. W rzeczywistości nastąpiło to później.
Papierosy z filtrem, które palą bohaterowie filmu powstały
tak na prawdę dopiero w latach czterdziestych.
Główni bohaterowie jedzą lunch na pokładzie. Na prawdziwym
Titanicu nie podawano tam posiłków. Można było zamówić tylko herbatę lub małą
przekąskę.
W przeciwieństwie do tego, co oglądamy na ekranie, w
rzeczywistości Tomas Andrews nie założył kamizelki ratunkowej.
Mapa świata, którą widzimy na ścianie w pokoju radiowym,
przestawia współczesny układ granic.
Jak wynika z filmu, podczas wypływania statku z portu w
Southampton świeciło słońce. Natomiast w rzeczywistości, co potwierdzają
zdjęcia z wodowania prawdziwego Titanica, niebo było zachmurzone.
W jednej ze scen widzimy jak Rose rozbija gablotę, chcąc
wydobyć topór. Gdy po chwili odchodzi z toporem w ręce, gablota znów jest cała.
Chwilę później, przed zdjęciem płaszcza, odkłada topór i umieszcza go pomiędzy
dwiema rurami. Jednak w następnym ujęciu siekiera znajduje się w innym miejscu
i leży tylko na jednej rurze.
W scenie, gdy Jack wsiada na statek, podaje oficerowi bilety,
a w następnym ujęciu trzyma je z powrotem w ręku i… wciąż czeka na ich zwrot.
W scenie obiadu rękawiczki Rose na przemian pojawiają się i
znikają.
 

Kadr z filmu

Kiedy komin wpada do wody, widzimy, że zostaje cały przez nią
zakryty. Jednak w następnej scenie połowa komina wystaje ponad wodę.
Jack wręcza Rose liścik z prośbą o spotkanie, który jest
koloru żółtego. Gdy po chwili dziewczyna go czyta, kartka jest biała.
W scenie, gdy Rose grozi, że wskoczy do wody, Jack opowiada
jej o jeziorze Wissota, w którym łowił ryby. W rzeczywistości akwen ten został
napełniony wodą tylko raz w 1918 roku, kiedy elektrownia budowała tamę na rzece
Chippewa. Miało to miejsce 6 lat po zatonięciu Titanica.
Rose w rozmowie z Brucem nawiązuje do teorii Zygmunta Freuda,
która dotyczący przywiązywania przez mężczyzn wagi do rozmiaru. Freud tak na
prawdę badania dotyczące tego zagadnienia opublikował dopiero w 1920 roku.
W scenie, w której matka Rose wsiada do szalupy, dziewczyna
ucieka, by odnaleźć Jacka. Jest wtedy jedyną osobą na pokładzie statku, z ust
której nie wydobywa się para.
Gdy Titanic przełamuje się na dwie części, można dostrzec, że
jeden z tuneli jest prostokątny, a nie okrągły, jak to miało miejsce na
prawdziwym statku.
Filmowe samobójstwo oficera Murdocha to fikcja, w
rzeczywistości ostatni raz widziano go na pokładzie podczas próby opuszczenia
na wodę składanej szalupy ratunkowej. Jego ciała nie odnaleziono.
Kiedy Rose przybywa do Nowego Jorku, widzi współczesną Statuę
Wolności – zieloną. Tymczasem wzniesiona w 1886 roku Statua została wykonana z
brązu i swój kolor zaczęła zmieniać po 35 latach, a zatem w 1912 roku powinna
być brązowa. Ponadto Statua w filmie trzyma złoty płomień, który umieszczono na
niej dopiero w 1986 roku.
 

Kadr z filmu

Jack zaczyna rysować nagą Rose od grubej czarnej kreski na
środku kartki. W następnym ujęciu jednak kreska jest cieńsza i jaśniejsza, a
Jack rysuje twarz dziewczyny.
Dłonie, które szkicują portret Rose, w rzeczywistości nie
należą do Leonardo DiCaprio, lecz do Jamesa Camerona (faktyczny autor szkicu).
W czasie postprodukcji zastosowano lustrzany efekt, ponieważ Cameron jest
leworęczny, a musiał wyglądać na praworęcznego, tak jak DiCaprio.
W celu sfilmowania autentycznych szczątek wraku Titanica,
ekipa filmowa dwanaście razy musiała schodzić na dno batyskafami MIR-1 i MIR-2.
W Stanach Zjednoczonych film gościł na ekranach kin przez
dwieście osiemdziesiąt jeden dni (najdłużej w historii) – od 19 grudnia 1997
roku do 25 września 1998 roku.
W filmie pojawia się ponad 100 ról mówionych i zaangażowano
ponad 1000 statystów.
Kamerzyści mogli tylko raz sfilmować moment, w którym woda
wdziera się do „sali z wielkimi schodami”, ponieważ podczas jej nagrywania cały
plan zdjęciowy, wyposażenie i scenografia zostały zniszczone.
Początkowo reżyser nie zamierzał dołączyć do filmu żadnej
piosenki. Zmienił zdanie, gdy usłyszał kompozycję Jamesa Hornera z tekstem
Billy’ego Jenningsa i w wykonaniu Céline Dion. Utwór „My Heart Will Go On” stał
się ogromnym przebojem oraz został nagrodzony Oscarem.
 

Kadr z filmu

W 1997 roku na ekrany kin trafił film, który jest najbardziej
kasowym obrazem w historii kina i który został nagrodzony aż 11 Oscarami. „Titanic”
w tym roku kończy dwadzieścia lat, wciąż jest chętnie oglądany i uważam, iż
zapisał się już jako klasyk w historii kinematografii.
Jest to zasługa Jamesa Camerona, znanego m.in. z „Terminatora”
czy „Obcy – decydujące starcie”. Napisał on scenariusz do filmu, a także
wyreżyserował go. Mimo, iż jego dzieło nie jest pierwszą adaptacją filmową
historii Titanica, to żadna z nich nie odniosła podobnego sukcesu. Za pewne
spowodowane jest to fabułą wplecioną w losy statku, bohaterami oglądanymi na
ekranie i obsadą głównych ról. Na tym polu wersja Camerona pobiła wcześniejsze.
W filmie z 1997 roku fabuła wciąga, chociaż głównie opiera
się na wątku Rose i Jacka. Śledząc ich losy, poznajemy również innych bohaterów,
często są to osoby, które rzeczywiście podróżowały Titaniciem. Tym sposobem
Cameron przenosi nas do momentu uderzenia statku w górę lodową. Następnie
oglądamy wybuch paniki i próby ratowania życia, aż do momentu zatonięcia
transatlantyku. Dzięki dobremu scenariuszowi, akcja nie ciągnie się jak flaki z
olejem, jest dynamiczna, a przede wszystkim wzbudza emocje widzów.
Dużym atutem filmu jest świetna obsada. Mówi się wręcz, że
Cameron nie mógł wybrać do roli Jacka i Rose nikogo lepszego. Leonardo DiCaprio
zagrał w „Titanicu” najlepszą rolę w swojej karierze. Widzimy, że aktor nadaje
się idealnie do takich postaci i udowadnia to zawsze, gdy wciela się w rolę
wrażliwego indywidualisty. Kate Winslet zagrała natomiast wyrafinowaną panienkę
z wyższych sfer. Oboje pokazali, że mogą wcielić się w takie role, które
znacznie odbiegają od ich własnego charakteru. Również Billy Zane odtwarzający
postać Cala Hockley musiał włożyć naprawdę dużo wysiłku psychicznego, by zagrać
człowieka tak okrutnego i nieugiętego, jakim był jego bohater.
 

Kadr z filmu

Omawiając „Titanica” nie można też zapomnieć o efektach
specjalnych, rekwizytach, scenografii i świetnych zdjęciach. Wszystko to
okraszone jest wspaniałą muzyką Jamesa Hornera, dzięki której film wywołuje
wiele emocji. Dostrzegła to również Amerykańska Akademia Filmowa, która
nominowała produkcję do Oscara aż w 14 kategoriach. Ostatecznie obraz zgarnął
11 statuetek, w tym za najlepszy film roku.
Titanic 3D
W roku 2012, na stulecie rejsu i katastrofy Titanica, James
Cameron przygotował trójwymiarową wersję filmu. Dzięki temu przestaliśmy być
tylko obserwatorami wydarzeń oglądanych na ekranie, a staliśmy się ich
uczestnikami. „Pojawiamy się” wśród bezosobowego tłumu, wypełniającego parne
maszynownie, zadymione palarnie, niższe pokłady zajmowane przez biedotę i
wielkie sale balowe, a gdy statek tonie – pływamy w wodzie Atlantyku razem z
rozbitkami.
Efekty 3D mają tu zupełnie inne zadanie niż np. w „Avatarze”
i ich celem jest przybliżenie akcji do widza, a nawet sprawienie, by poczuł się
jak uczestnik wydarzeń z 1912 roku.
 

Kadr z filmu

„Titanic” to w skrócie świetny film, który z pewnością na
stałe zapisał się w historii kina. Dzięki swojej wyjątkowości, stał się
niezwykle popularny. W przededniu kolejnej rocznicy feralnego rejsu, warto
przypomnieć sobie okoliczności tej tragedii.
Michał Sobkowiak