POMNIKI (WARTE) POZNANIA
Fot. Bartosz M. Kaj
W tym roku mija już 61. rocznica Poznańskiego Czerwca – najbardziej
krwawych wydarzeń w powojennej historii miasta.
Z tej okazji na naszych łamach przedstawiamy nieco bliżej Pomnik Ofiar
Czerwca 1956, znany też pod nazwą Poznańskie Krzyże.
Monument znajduje się w sercu
miasta – placu Adama Mickiewicza, w sąsiedztwie Auli UAM z lewej i Zamku po
prawej stronie. Monumentalny obelisk został oficjalnie odsłonięty podczas
obchodów 25. rocznicy Poznańskiego Czerwca (Czarnego Czwartku) tj. 28 czerwca
1981 roku.
Prace związane z jego budową w
dużej mierze odbywały się w zakładach HCP, a sam pomnik stanął na placu 19
czerwca 1981. Ostatnie prace skończyły się jednak na dwa dni przed
uroczystością odsłonięcia monumentu.
Fot. Bartosz M. Kaj
Za projekt pomnika odpowiada
rzeźbiarz Adam Graczyk i architekt Włodzimierz Wojciechowski. Monument składa
się z trzech zasadniczych części – dwóch przesuniętych względem siebie krzyży,
z których wyższy mierzy aż 21, a niższy 19,5 metra oraz rzeźby głowy orła ze
złamanym skrzydłem o wysokości około 7 metrów. Krzyże zostały połączone
poprzeczną belką o długości 10,4 metra przywiązaną do nich węzłami. Głównym
materiałem wykorzystanym do budowy pomnika jest stal. Na wyższym krzyżu
widnieje rok 1956 symbolizujący rzecz jasna Poznański Czerwiec, na mniejszym
umieszczone są daty 1968, 1970, 1976, 1980 i 1981, będące nawiązaniem do
kolejnych ważnych wystąpień polskiego społeczeństwa przeciwko systemowi
komunistycznemu.
Na monumencie z głową orła
widnieją następujące napisy: „Za wolność, prawo i chleb”, „Czerwiec 1956”, a
także „Za Boga”, dodany dopiero w roku 2006, chwilę przed obchodami 50.
rocznicy wydarzeń czerwcowych.
Fot. Bartosz M. Kaj
Należy też wspomnieć, iż pod
Poznańskimi Krzyżami z młodzieżą spotkał się Jan Paweł II podczas swojej
drugiej wizyty w stolicy Wielkopolski (3 czerwca 1997).
Nie ulega najmniejszej nawet
wątpliwości, że Poznańskie Krzyże na stałe wpisały się w krajobraz miasta i
stanowią podobnie jak choćby Katedra, iglica MTP, koziołki z ratusza, Aula UAM
czy opisywana w tym numerze… kolejka Maltanka jeden z wielu symboli Poznania.
Bartosz M. Kaj