SEANS NA
WEEKEND
Lata dziewięćdziesiąte
to nowe okoliczności geopolityczne, w których musi odnaleźć się seria o
przygodach agenta 007. Żeby ułatwić sobie adaptację, producenci „GoldenEye”
zdecydowali się umieścić fabułę filmu w… Rosji.
Media, ludzie i instytucje rządne władzy nad światem, walka o
surowce naturalne – lista zajęć dla Jamesa Bonda wciąż pozostaje długa, mimo
upadku żelaznej Kurtyny.
Fabuła
Z centrum kierowania bronią kosmiczną na Syberii zostaje
skradzione urządzenie o nazwie Złote Oko (GoldenEye) i dyskietki z programem
komputerowym, sterującym tym urządzeniem. Po akcji przestępcy zabijają ludzi i
niszczą centrum przy użyciu takiej samej broni. Z katastrofy przypadkiem cało wychodzi
programistka, Natalya Simonova.
Złote Oko służy do uruchamiania bomb nuklearnych,
umieszczonych na satelitach w kosmosie. Ich wybuch ponad troposferą wywołuje
falę promieniowania elektromagnetycznego, która niszczy wszelkie obwody
elektryczne na zaatakowanym obszarze. Wywiad brytyjski wysyła do Rosji Jamesa Bonda,
by odnalazł niebezpieczną broń oraz jej porywaczy. Podejrzenie pada na syndykat
Janusa.
 

Kadr z filmu

Film w oryginale zatytułowany „GoldenEye” trwa 130 minut i
został wyreżyserowany przez Martina Campbella. Muzykę skomponował Éric Serra. Zdjęcia
do filmu kręcono od 16 stycznia do 6 czerwca 1995 roku w Petersburgu (Rosja),
Arecibo, Vega Baja, Manatí (Portoryko), Londynie, Peterborough, Epsom,
Leavesden, Kings Langley, na równinie Salisbury (Anglia), Lazurowym Wybrzeżu, w
Gréolières, Grasse, parku Grande Corniche, Alpach Nadmorskich (Francja), Alpach
Szwajcarskich, na tamie Verzasca (Szwajcaria) oraz w Monako. Premiera produkcji
odbyła się 13 listopada 1995 roku. Na ekrany polskich kin „GoldenEye – Złote
oko” trafił 24 listopada 1995.
Obsada
Pierce Brosnan jako James Bond
Sean Bean jako Alec Trevelyan
Izabella Scorupco jako Natalya Simonova
Famke Janssen
jako Xenia Onatopp
Joe Don Baker
jako Jack Wade
Judi Dench jako M
Robbie Coltrane jako Valentin Zukovsky
Tchéky Karyo jako Dmitri Mishkin, Minister Obrony
Gottfried
John jako Generał Arkady Ourumov
Alan Cumming jako
Boris Grishenko
 

Kadr z filmu

Z propozycji wyreżyserowania filmu zrezygnowali Renny Harlin
i John Woo.
Do roli Jamesa Bonda kandydatami byli Timothy Dalton, Liam
Neeson, Mel Gibson, Sam Neill, Hugh Grant, Lambert Wilson oraz… będący już na
emeryturze Roger Moore, który stwierdził, że jest już zbyt stary, by wcielać
się w postać Bonda. Ostatecznie rolę powierzono Pierce’owi Brosnanowi, który
krótko przed rozpoczęciem zdjęć do filmu zranił się poważnie w rękę. Dlatego
dłoń aktora była w kilku scenach dublowana przez jego 22 letniego syna –
Christophera (m.in. w scenie zaciągania hamulca ręcznego w DB5, cięcia laserem
podłogi w pociągu).
Do roli Natalyi Simonovej rozważano kandydatury Elizabeth
Hurley, Elle Macpherson, Pauliny Porizkovej, Angie Everhart i Evy Herzigovej. Większość
kandydatek odrzuciła rolę.
Rolę Aleca Trevelyana zaproponowano Alanowi Rickmanowi, ale
odrzucił ją, ponieważ był zmęczony graniem czarnych charakterów.
Ute Lemper nie przyjęła propozycji zagrani Xenii Onatopp.
 

Kadr z filmu

Błędy i ciekawostki
produkcyjne
W scenie, gdy Bond katapultuje się z helikoptera, można
zauważyć, że spadochron, który się otwiera jest koloru białego. Jednak gdy
ląduje, ma już inną barwę.
W pierwszych minutach filmu Bond pali laserem metal, żeby móc
dostać się do wnętrza ośrodka – robi to dość krzywo. Jednak gdy już skończy,
widać że linie są perfekcyjne proste.
Podczas ścigania z Bondem Xenia wpada w poślizg. Można wtedy
zauważyć, że za kierownicą jej auta siedzi kaskader.
Gdy w warsztacie Q widzimy bilet lotniczy Bonda na skanerze,
możemy odczytać na nim VOID – czyli nieważny.
M mówi, że impuls elektromagnetyczny, jako efekt wybuchu
bomby atomowej, został odkryty po wybuchu w Hiroszimie. W rzeczywistości
nastąpiło to później – w 1953 roku po testach na Hawajach.
W scenie aktywacji Złotego Oka, na elektronicznej mapie
zaznaczono miejscowość Severnaya w centralnej części Rosji. W rzeczywistości
Severnaya to wyspa, która znajduje się w północnej części Rosji.
W filmie słyszymy, że satelita znajduje się na wysokości 100
km nad Ziemią. Jednakże minimalna wysokość jaką trzeba zachować, żeby obiekty
umieszczone na orbicie nie spadły, wynosi 640 km.
 

Kadr z filmu

James Bond jeździ po ulicach St. Petersburga czołgiem T-55.
Prowadzi go siedząc po prawej stronie, gdy w rzeczywistości stery są po lewej.
Oczywiście czołgiem tym nie kierował Brosnan, lecz specjalnie ściągnięty na
plan kierowca. W czasie pościgu zarówno czołg, jak i auto z Orumovem i Natalią
uderzają o ściany i doznają wgnieceń, zarysowań lakieru i oczywiście brudzą
się. Jednak szybko ślady po wgnieceniach znikają, a pojazdy stają się czyste.
Sceny te kręcono około 4 tygodni.
Słynna antena Arecibo znajduje się w Puerto Rico, a nie jak
wynika z filmu na Kubie.
„GoldenEye” miał premierę po 6 latach i 4 miesiącach od
premiery poprzedzającej go „Licencji na zabijanie”. Jest to najdłuższa przerwa
w historii serii.
Goldeneye – to pseudonim awaryjnego planu przygotowanego na
wypadek ataku III Rzeszy na Hiszpanię. W jego przygotowanie zaangażowany był
również Ian Fleming, który pracował w czasie wojny w wywiadzie brytyjskim. Taką
nazwę nosi również dom na jamajskiej plaży, gdzie Ian Fleming w latach 1952 –
1964 pisał kolejne książki o przygodach agenta 007.
W „GoldenEye” po raz pierwszy pokazana została prawdziwa
siedziba brytyjskiego wywiadu MI6 w Vauxhall Cross. Budynek ukończono w 1994
roku, na rok przed premierą filmu. We wcześniejszych filmach o 007 siedzibę
wywiadu „odgrywało” Old War Office w Londynie.
Wykonanie piosenki tytułowej zaproponowano zespołowi The
Rolling Stones, lecz muzycy odmówili.
 

Kadr z filmu

W siedemnastej odsłonie przygód legendarnego agenta
brytyjskiego wywiadu, w roli głównego bohatera debiutuje Pierce Brosnan. W
jednej z głównych, pięknej rosyjskiej programistki Natali Simonovej, wystąpiła
nasza rodaczka Izabella Scorupco.
Fabuła filmu nie jest szczególnie ambitna, ale nie tego chyba
oczekujemy. Schemat fabuły jest podobny jak w poprzednich filmach o przygodach
legendarnego agenta. Dużym atutem filmu jest dobór obsady aktorskiej. Dobrze
zaprezentowali się aktorzy Sean Bean w roli agenta 006, Orumov i oczywiście
główny bohater Pierce’a Brosnana. Również odtwórczynie głównych ról żeńskich,
czyli Famke Janssen jako Rosjanka Xenia Onatopp oraz Izabella Scorupco jako
Natalia, dobrze wczuły się w swoje role.
Nieodłącznym elementem w filmach o Bondzie są gadżety
dostarczane przez Q. Niektóre zabawki Bonda troszkę śmieszą swoją
funkcjonalnością, ale wielu widzów czeka właśnie na nie. W „Złotym Oku” te
rekwizyty były tylko dodatkiem do fabuły. W kolejnych filmach z Brosnanem w roli
007 te proporcje niestety zmieniały się.
Ścieżkę dźwiękową opracował Eric Serra. Jest dość nowoczesna
jak na rok 1995, ale nie ma już tego klimatu, który wywoływała muzyka Johna
Barry’ego. Oczywiście nie może zabraknąć „James Bond Theme” w uwspółcześnionej
wersji. Piosenkę tytułową napisali Bono i The Edge z zespołu U2, a zaśpiewała
Tina Turner. Do dziś jest to chyba największy przebój wśród „bondpiosenek” i
utwór, który najczęściej można usłyszeć w stacjach radiowych.
Jak to często bywa w hollywoodzkich produkcjach, twórcy nie
przyłożyli się do poprawnego mówienia językami obcymi. W tej produkcji aktorzy
odgrywający role Rosjan kaleczą język rosyjski, posługując się nim na zasadzie „Kali
chce jeść”.
 

Kadr z filmu

Fanom serii nie trzeba rekomendować „GoldenEye – Złote Oko”.
Pozostałym czytelnikom proponuję zobaczyć najlepszego tajnego agenta w
działaniu.
Michał Sobkowiak
James Bond powróci w
filmie „Jutro nie umiera nigdy”.