SEANS NA WEEKEND
Podobnie jak w ubiegłym
roku, we wrześniu dominować będzie tematyka wojenna, chociaż niekoniecznie w
poważnym ujęciu. Na pierwszy ogień idzie szeregowy Dolas, który opowie: „Jak
rozpętałem II wojnę światową”.
roku, we wrześniu dominować będzie tematyka wojenna, chociaż niekoniecznie w
poważnym ujęciu. Na pierwszy ogień idzie szeregowy Dolas, który opowie: „Jak
rozpętałem II wojnę światową”.
Film składający się z trzech części opowiada o pechowym
szeregowcu, który wplątuje się co rusz w nowe tarapaty, ale potrafi sobie z
nimi poradzić. Przygody Franka Dolasa są jedną z lepszych polskich komedii i
wciąż bawią kolejne rzesze widzów.
szeregowcu, który wplątuje się co rusz w nowe tarapaty, ale potrafi sobie z
nimi poradzić. Przygody Franka Dolasa są jedną z lepszych polskich komedii i
wciąż bawią kolejne rzesze widzów.
Fabuła
Część I – Ucieczka
W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku Franciszek Dolas
przybywa na granicę niemiecką w składzie plutonu mającego wzmocnić obronę
stacji kolejowej. Przesypia wyjście z pociągu swego oddziału, a gdy się budzi,
widzi na peronie niemieckiego oficera. Biorąc go za prowokatora oddaje w jego
kierunku niecelny strzał. Wtem słyszy odgłosy ataku rozpoczynającego II wojnę
światową. Franek jest przekonany, że rozpętał wojnę.
przybywa na granicę niemiecką w składzie plutonu mającego wzmocnić obronę
stacji kolejowej. Przesypia wyjście z pociągu swego oddziału, a gdy się budzi,
widzi na peronie niemieckiego oficera. Biorąc go za prowokatora oddaje w jego
kierunku niecelny strzał. Wtem słyszy odgłosy ataku rozpoczynającego II wojnę
światową. Franek jest przekonany, że rozpętał wojnę.
Grzegorz
Brzęczyszczykiewicz. Chrząszczyrzewoszczyce, powiat Łękołody.
Brzęczyszczykiewicz. Chrząszczyrzewoszczyce, powiat Łękołody.
Dolas dostaje się do niewoli niemieckiej. W stalagu próbuje
zorganizować ucieczkę, ale jego pierwsza próba wyrwania się z obozu kończy się
porażką, za co Dolas dostaje trzy tygodnie karceru. Dzięki temu zmienia się
stosunek kolegów do pechowego uciekiniera. Teraz wtajemniczają Franka w swoje
plany ucieczki. Jednak zaangażowanie Dolasa przynosi opłakane skutki. Po
kolejnej wpadce zostaje przeniesiony do innego obozu.
zorganizować ucieczkę, ale jego pierwsza próba wyrwania się z obozu kończy się
porażką, za co Dolas dostaje trzy tygodnie karceru. Dzięki temu zmienia się
stosunek kolegów do pechowego uciekiniera. Teraz wtajemniczają Franka w swoje
plany ucieczki. Jednak zaangażowanie Dolasa przynosi opłakane skutki. Po
kolejnej wpadce zostaje przeniesiony do innego obozu.
 |
| Kadr z filmu |
W trakcie przewożenia ucieka wraz z Józkiem, kolegą z obozu.
Pociągiem z bydłem docierają do Tyrolu. Tam niechcący Franek uwalnia byka,
który powoduje spore zamieszanie. Gestapo wydaje na niego wyrok, ale mimo
eskorty Frankowi udaje się wyskoczyć z pociągu.
Pociągiem z bydłem docierają do Tyrolu. Tam niechcący Franek uwalnia byka,
który powoduje spore zamieszanie. Gestapo wydaje na niego wyrok, ale mimo
eskorty Frankowi udaje się wyskoczyć z pociągu.
Dolas trafia do Jugosławii, gdzie szuka okazji by dostać się
do polskiej armii. Czas wolny spędza w portowej tawernie, gdzie kapitan Dimo
ratuje go od służby na niemieckim statku. Ostatecznie Franek trafia na statek
Dima. Niedługo potem kuter zostaje storpedowany przez włoską łódź podwodną…
do polskiej armii. Czas wolny spędza w portowej tawernie, gdzie kapitan Dimo
ratuje go od służby na niemieckim statku. Ostatecznie Franek trafia na statek
Dima. Niedługo potem kuter zostaje storpedowany przez włoską łódź podwodną…
Cześć II – Za bronią
Francuski statek ratuje rozbitków. Franek jako „przymusowy
ochotnik” trafia do Legii Cudzoziemskiej i zostaje skierowany do fortu na
pograniczu Syrii. Legioniści psioczą tam na złe wyżywienie i Dolas niechcący
zostaje wybrany na kucharza. Ogrywa Arabów w trzy karty i wygrywa w ten sposób
świeżą żywność. Dowódca fortu aresztuje Franka, więc legioniści w ramach
protestu opuszczają fort. Kapitan zwalnia aresztantów i każe im ścigać
uciekinierów.
ochotnik” trafia do Legii Cudzoziemskiej i zostaje skierowany do fortu na
pograniczu Syrii. Legioniści psioczą tam na złe wyżywienie i Dolas niechcący
zostaje wybrany na kucharza. Ogrywa Arabów w trzy karty i wygrywa w ten sposób
świeżą żywność. Dowódca fortu aresztuje Franka, więc legioniści w ramach
protestu opuszczają fort. Kapitan zwalnia aresztantów i każe im ścigać
uciekinierów.
Jaki bajzel!
Jak po weselu u szwagra!
Jak po weselu u szwagra!
Wszyscy docierają do wojsk brytyjskich. Anglicy traktują
Dolasa jak jeńca, a ten swoim „sprytem” doprowadza do szału spokojnego oficera
brytyjskiego. Podczas ataku komandosów włoskich ucieka. Z rannym Włochem
wędruje pod obóz włoski. Gdy się do niego dostanie, wywołuje wielkie
zamieszanie, dzięki któremu przebiera się w kitel sanitariusza. W takim
przebraniu transportuje rannych, z którymi wyrusza sanitarką w nieznane.
Dolasa jak jeńca, a ten swoim „sprytem” doprowadza do szału spokojnego oficera
brytyjskiego. Podczas ataku komandosów włoskich ucieka. Z rannym Włochem
wędruje pod obóz włoski. Gdy się do niego dostanie, wywołuje wielkie
zamieszanie, dzięki któremu przebiera się w kitel sanitariusza. W takim
przebraniu transportuje rannych, z którymi wyrusza sanitarką w nieznane.
 |
| Kadr z filmu |
Część III – Wśród
swoich
swoich
Franek wnosi na statek rannych i płynie razem z nimi do
Włoch. Po drodze zostaje zdekonspirowany przed włoskim faszystą, co zmusza
Dolasa do przebrania się w mundur niemiecki. Jednak po zejściu na ląd, próba „powrotu
do cywila” kończy się sądem wojennym. Dolas skazany zostaje na kompanię karną
na froncie wschodnim, wyskakuje na spadochronie, gdy samolot przelatuje nad
Polską.
Włoch. Po drodze zostaje zdekonspirowany przed włoskim faszystą, co zmusza
Dolasa do przebrania się w mundur niemiecki. Jednak po zejściu na ląd, próba „powrotu
do cywila” kończy się sądem wojennym. Dolas skazany zostaje na kompanię karną
na froncie wschodnim, wyskakuje na spadochronie, gdy samolot przelatuje nad
Polską.
Melduję
posłusznie, panie pułkowniku, ja tę wojnę zupełnie niechcący wywołałem.
posłusznie, panie pułkowniku, ja tę wojnę zupełnie niechcący wywołałem.
Ląduje na terenie wiejskiego kościółka. W jego okolicy trafia
na przybyłą w podobny sposób radiotelegrafistkę ze sprzętem. Muszą ukrywać się
przed poszukującymi ich Niemcami oraz dotrzeć do partyzantów. Wspólnie z nimi
udają się na akcję rozminowania mostu. Po drodze Franek gubi się w lesie,
jednak pierwszy dociera do celu i sam rozminowuje most. Franek zostaje
bohaterem, można powiedzieć, że wygrywa rozpętaną przez siebie wojnę, a w
dodatku zdobywa śliczną dziewczynę.
na przybyłą w podobny sposób radiotelegrafistkę ze sprzętem. Muszą ukrywać się
przed poszukującymi ich Niemcami oraz dotrzeć do partyzantów. Wspólnie z nimi
udają się na akcję rozminowania mostu. Po drodze Franek gubi się w lesie,
jednak pierwszy dociera do celu i sam rozminowuje most. Franek zostaje
bohaterem, można powiedzieć, że wygrywa rozpętaną przez siebie wojnę, a w
dodatku zdobywa śliczną dziewczynę.
 |
| Kadr z filmu |
„Jak rozpętałem II wojnę światową” trwa łącznie 236 minut.
Scenariusz napisał Tadeusz Chmielewski, który również film wyreżyserował.
Muzykę skomponował Jerzy Matuszkiewicz. Zdjęcia kręcono w roku 1969 w
Nielestnie, Jeleniej Górze, Szklarskiej Porębie, Gdyni, Poświętnem (kościół św.
Józefa), Dolinie Jaworzynki w Tatrach, Krogulcu (obecnie Zgierz) i Mileszkach
(Polska), Soczi (ZSRR, obecnie Rosja), Baku (ZSRR, obecnie Azerbejdżan), Gurzuf
i Jałcie (ZSRR, obecnie Ukraina) oraz Suchumi (ZSRR, obecnie Gruzja). Premiera
wersji oryginalnej (czarno-białej) odbyła się 2 kwietnia 1970 roku. Natomiast w
roku 2000 pojawiła się wersja barwiona filmu.
Scenariusz napisał Tadeusz Chmielewski, który również film wyreżyserował.
Muzykę skomponował Jerzy Matuszkiewicz. Zdjęcia kręcono w roku 1969 w
Nielestnie, Jeleniej Górze, Szklarskiej Porębie, Gdyni, Poświętnem (kościół św.
Józefa), Dolinie Jaworzynki w Tatrach, Krogulcu (obecnie Zgierz) i Mileszkach
(Polska), Soczi (ZSRR, obecnie Rosja), Baku (ZSRR, obecnie Azerbejdżan), Gurzuf
i Jałcie (ZSRR, obecnie Ukraina) oraz Suchumi (ZSRR, obecnie Gruzja). Premiera
wersji oryginalnej (czarno-białej) odbyła się 2 kwietnia 1970 roku. Natomiast w
roku 2000 pojawiła się wersja barwiona filmu.
Żebym ja was
nie postraszył, herbaciarze! Fajfokloki zakichane!
nie postraszył, herbaciarze! Fajfokloki zakichane!
Obsada
Marian Kociniak jako Franek Dolas
Wirgiliusz Gryń jako Józek Kryska
Elżbieta Starostecka jako piosenkarka w tawernie
Emil Karewicz jako oficer gestapo w Austrii
Kazimierz Rudzki jako kapitan Ralf Peacoock
Wacław Kowalski jako Kiedros, sierżant Legii Cudzoziemskiej
Joanna Jędryka jako Teresa
Jan Świderski jako Letoux, kapitan Legii Cudzoziemskiej
 |
| Kadr z filmu |
Błędy i ciekawostki
produkcyjne
produkcyjne
W wersji koloryzowanej flaga Jugosławii posiada błędne kolory
(jest zielono-biało-czerwona zamiast niebiesko-biało-czerwonej).
(jest zielono-biało-czerwona zamiast niebiesko-biało-czerwonej).
Jak cię złapią
z polską puszką wojskową, to leżysz, nawet gdybyś miał najlepsze papiery.
z polską puszką wojskową, to leżysz, nawet gdybyś miał najlepsze papiery.
A to, bracie,
kiełbasa niemiecka, oryginalna! No powąchaj, jak śmierdzi!
kiełbasa niemiecka, oryginalna! No powąchaj, jak śmierdzi!
„Jak rozpętałem II wojnę światową” powstało na podstawie
książki Kazimierza Sławińskiego „Przygody kanoniera Dolasa”.
książki Kazimierza Sławińskiego „Przygody kanoniera Dolasa”.
 |
| Kadr z filmu |
„Jak rozpętałem II wojnę światową” to klasyka polskiego
filmu. Na wyróżnienie zasługuje zarówno reżyser i scenarzysta, czyli Tadeusz
Chmielewski, jaki i kompozytor ścieżki dźwiękowej (z piosenką „Róża i bez” na
czele) Jerzy Matuszkiewicz, a przede wszystkim świetni aktorzy. Tutaj
największe brawa należą się odtwórcy głównej roli, czyli Marianowi Kociniakowi,
a także Kazimierzowi Rudzkiemu za rolę niezwykle spokojnego oficera
brytyjskiego kapitana Ralfa Peacoocka.
filmu. Na wyróżnienie zasługuje zarówno reżyser i scenarzysta, czyli Tadeusz
Chmielewski, jaki i kompozytor ścieżki dźwiękowej (z piosenką „Róża i bez” na
czele) Jerzy Matuszkiewicz, a przede wszystkim świetni aktorzy. Tutaj
największe brawa należą się odtwórcy głównej roli, czyli Marianowi Kociniakowi,
a także Kazimierzowi Rudzkiemu za rolę niezwykle spokojnego oficera
brytyjskiego kapitana Ralfa Peacoocka.
Miałem dla
ciebie kwiatki, ale krowa mi zjadła.
ciebie kwiatki, ale krowa mi zjadła.
Jeśli mamy myśleć o wojnie, to lepiej z odpowiednim
dystansem, a najlepiej oglądając perypetie Franciszka Dolasa.
dystansem, a najlepiej oglądając perypetie Franciszka Dolasa.
Michał Sobkowiak