Już w ten piątek czekają na gości wykładowe i
koncertowe obchody urodzin powstania
ruchu artystycznego.

Z okazji 100-lecia powstania ruchu artystycznego DADA holenderski
artysta Jaap Blonk wykona w poznańskiej Bibliotece Raczyńskich utwory z zakresu
poezji fonetycznej czołowych przedstawicieli dadaizmu, takich jak Hugo Ball,
Kurt Schwitters, Raoul Hausmann.

Dada, czyli inaczej – i jakby pełniej – dadaizm to międzynarodowy ruch
artystyczno-literacki w sztuce XX wieku, którego głównymi hasłami były
dowolność wyrazu artystycznego, zerwanie z wszelką tradycją i swoboda twórcza
odrzucająca istniejące kanony. Członkowie Dady, będący świadkami I wojny światowej (ruch ukształtował
się w Europie – w Zurychu w lutym 1916, choć działał również w Ameryce)  w poczuciu rozpadu cywilizacji negowali
powszechnie przyjęte ideały estetyczne i wartości. Nie wytworzyli oni
jednolitego stylu czy programu, które spójnie łączyłyby ich dzieła – jednoczyła
ich raczej jedynie wspólna postawa, a nie styl. Po zakończeniu wojny głównym
ośrodkiem ruchu stał się Paryż, ale działały także inne, takie jak: Berlin,
Kolonia i Hanower. Koniec dadaizmu przypadł na początek lat 20. XX w.

Dadaiści
posługiwali się absurdem, zabawą i dowcipem. Rzadko też wykorzystywali
tradycyjne gatunki sztuki, takie jak: malarstwo, rzeźba i grafika w ich czystej
postaci. W ich pracy najważniejsza była bowiem inwencja. Charakterystyczne było
więc łączenie różnych technik, ale także tworzenie zupełnie nowych. Np. Marcel
Duchamp do rangi sztuki podnosił zwykłe przedmioty, takie jak pisuar. Z kolei inni
artyści tworzyli obrazy abstrakcyjne, kolaże (przejęte od kubistów), fotomontaże i w ogóle dzieła, wymykające się
tradycyjnym klasyfikacjom (np. 
żelazko zaopatrzone w gwoździe). Tworzyli także absurdalne teksty i fonetyczne
wiersze.

Znaczenie
dadaistów polegało na przesunięciu granic sztuki i pozostawieniu artystom całkowitej
swobody wypowiedzi. Odegrali także rolę w odrzuceniu tradycyjnie pojmowanej
sztuki i estetyki, za dzieła uznając przedmioty codziennego użytku, wytwory
przypadku czy wręcz śmieci. Na ruinach dadaizmu wyrósł surrealizm, po części tworzony przez
tych samych artystów. Najbardziej znani dadaiści:

Słowo dada jako nazwa ruchu pojawiło
się po raz pierwszy w Zurychu, jednak ani jego autorstwo, ani pochodzenie nie
są jasne. Jego znaczenie również nie jest jednoznaczne – dada mówią we Francji dzieci na konia, ale
także dada to w języku francuskim synonim słowa hobby. Ponadto da, da to w języku rumuńskim tak, tak (także w bułgarskim i rosyjskim). Według
jeszcze innej wersji taka nazwa została przyjęta, ponieważ nic nie oznaczała.
Jak pisał Georges
Ribemont-Dessaignes, jeden z dadaistów: nazwa ta nie znaczy nic, nie pragnie nic
znaczyć i została przyjęta właśnie z powodu owej nicości.

Jaap Blonk

Urodził się w roku 1953 r. w Woerden w Holandii. To kompozytor,
performer, ale także jeden z najwybitniejszych ludzi  zajmujących się poezją dźwiękową. Zasłynął w
świecie m.in. brawurową interpretacją „Ursonaty” Kurta
Schwittersa. Swoje utwory poetyckie, wykonywane w formie voice performance,
prezentował w galeriach, muzeach i na festiwalach na całym świecie. Jego
utwory sound poetry zostały
opublikowane na wielu płytach CD i DVD. Mieszka w Arnhem, w Holandii.

Podsumowanie:

29
kwietnia 2016 obchodzić będziemy w Poznaniu 100 urodziny DADY. Wszystko
rozpocznie się tego dnia o godz. 15.00 w sali nr 108 budynku A Poznańskiego
Uniwersytetu Artystycznego na al. Marcinkowskiego 29. Natomiast voice
performance w wykonaniu Jaapa Blonka odbędzie się o godz. 18.00 w sali nr 1 Biblioteki Raczyńskich na pl. Wolności 19
w Poznaniu. Kuratorem całego projektu jest pan Tomasz Wilmański z Galerii AT na
Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu.

Natalia Mikołajska