SEANS NA WEEKEND
W przededniu kolejnej
rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, warto przypomnieć ubiegłoroczny film „Miasto
44”.
Film Jana Komasy, lepiej popularyzuje temat Powstania
Warszawskiego niż wszystkie gimnazja i ogólniaki razem wzięte. To pierwszy
obraz w całości poświęcony Powstaniu Warszawskiemu od czasu „Kanału” Andrzeja
Wajdy.
„Miasto 44” opowiada o młodych Polakach, którzy wchodzili w
dorosłość w czasie okupacji hitlerowskiej. Mimo trudnych czasów są pełni życia,
namiętni, niecierpliwi. Żyją tak, jakby każdy dzień miał być tym ostatnim. Taka
postawa jest czymś naturalnym, kiedy śmierć czai się na każdym kroku.
Kadr z filmu
Warszawa, lato 1944. Stefan opiekuje się matką i młodszym
bratem. Pracuje w fabryce Wedla, coraz trudniej znosząc upokorzenia ze strony
Niemców. Marzy by móc im za wszystko odpłacić i spełnić obowiązek wobec
Ojczyzny. Obiecał matce, że nie zaangażuje się w działalność ruchu oporu,
jednak – kiedy tylko nadarza się okazja – wstępuje w szeregi Armii Krajowej. Do
konspiracji wciąga go Kama, sąsiadka z kamienicy na warszawskiej Woli, z którą
przyjaźni się od dziecka. Dziewczyna kocha się w Stefanie i marzy, że po wojnie
będą razem. Jednak to za sprawą subtelnej i wrażliwej Biedronki Stefan zazna
smaku pierwszej, młodzieńczej miłości. Nie dane jest im zbyt długo cieszyć się
wzajemnym zauroczeniem. 1 sierpnia 1944 roku, wraz z przyjaciółmi trafiają pod
komendę charyzmatycznego Kobry. Stefan i Biedronka jako żołnierze jednego z
najdzielniejszych oddziałów powstania, przejdą krwawy szlak bojowy, a ich
uczucie zostanie wystawione na najcięższą z prób.
Film w reżyserii i według scenariusza Jana Komasy kręcony był
w Warszawie (m.in. ul. Stalowa, Jagiellońska), Łodzi (m.in. ul. Roosevelta),
Wrocławiu, Walimiu, Świebodzicach, Modlinie oraz Konstancinie w okresie 11 maja
– 21 sierpnia 2013 roku. W czasie realizacji zdjęć użyto 500 tys. ton gruzu, by
pokazać zniszczenia miasta. Premiera obrazu trwającego 122 minuty odbyła się 30
lipca 2014, natomiast na ekrany kin trafił 19 września 2014 roku.
 

Kadr z filmu

Obsada aktorska
– Józef Pawłowski jako Stefan Zawadzki
– Zofia Wichłacz jako Alicja „Biedronka”
– Anna Próchniak jako „Kama”
– Antoni Królikowski jako Władek „Beksa”
– Maurycy Popiel jako „Góral”
– Filip Gurłacz jako „Rogal”
– Michał Mikołajczak jako Aleksander, brat „Biedronki”
– Karolina Staniec jako Beata
– Jaśmina Polak jako Ewa
– Tomasz Schuchardt jako porucznik Franciszek „Kobra”
– Michał Żurawski jako „Czarny”
– Michał Meyer jako „Pająk”
– Grzegorz Daukszewicz jako „Miki”
– Piotr Biedroń jako „Joe”
– Jan Kowalewski jako Adam
– Monika Kwiatkowska jako Hanna Zawadzka, matka Stefana i
Jasia
– Filip Szczepkowski jako Jaś, brat Stefana
Produkcja zawiera sceny, które niespecjalnie kojarzą się z
kinem historycznym. Na przykład ujęcie pocałunku w zwolnionym tempie, w ogniu
karabinowego ostrzału. Podobnie jest ze sceną erotyczną rozegraną w dubstepowym
rytmie utworu Skrillexa.
Struktura filmu Komasy oparta jest na kilku kluczowych
wydarzeniach Powstania. Okres ciszy przed burzą i „cmentarne” potyczki zgrupowania
Radosław, walki na Starówce i starcia na Czerniakowie, bombardowanie szpitali i
plan ewakuacji pontonami na Pragę, masakra oddziału Berlingowców i
eksterminacja cywili.
 

Kadr z filmu

Trudno oprzeć się wrażeniu, iż powyższe fakty oraz obrazy z
okupowanej Warszawy są w filmie bardziej przekonujące niż historia uczuciowego
trójkąta wśród ruinami.
Niemniej nie można odmówić Komasie umiejętności wyczucia
języka filmowego. Niezależnie, czy mamy na myśli scenę transowo-erotyczną
(można się zastanowić czy była potrzebna w filmie), czy sceny zbiorowe – efekt
jest doskonały.
W dniu 30 lipca 2014 na Stadionie Narodowym w Warszawie odbyła
się uroczysta premiera filmu. Widzowie, a wśród nich wielu powstańców, mieli
okazję obejrzeć „Miasto 44” na największym na świecie ekranie, który
sprowadzono specjalnie ze Stanów Zjednoczonych.
Michał Sobkowiak