W tym roku w lipcu w Poznaniu odbywać
się będzie 8. już edycja ‘Animatora’, najważniejszego festiwalu animacji w
Polsce. W ciągu 7 dni Festiwalu będzie można uczestniczyć w kilkudziesięciu
wydarzeniach i obejrzeć kilkaset filmów animowanych z całego świata.
‘Animator’
odbywać się będzie od piątku 10 do czwartku 16 lipca 2015 w Poznaniu. wśród
filmów będą zarówno te awangardowe, jak i mainstreamowe, zrealizowane we
wszystkich rodzajach i technikach animacji. Na Festiwal przyjadą, jak co roku,
animatorzy i animatorki, a także ludzie związani ze światem filmu animowanego. ‘Animator’
to jednak nie tylko retrospektywny przegląd prac uznanych mistrzów i mistrzyń
animacji, pokazy filmowe z muzyką na żywo, warsztaty i wykłady, ale również, a
może przede wszystkim Międzynarodowy Konkurs Filmów Animowanych, czyli przegląd
aktualnych trendów w animacji i najnowszych produkcji ze świata. A teraz uwaga! Już od wtorku 7 lipca
2015 będzie można obejrzeć filmy, które nie przeszły selekcji konkursowej i
wybrać jeden z nich, który z dziką kartą stanie do filmowej
rywalizacji o ‘Złotego Pegaza’.
W
konkursie o tego ‘Pegaza’ weźmie udział kilkadziesiąt filmów, wybranych z ponad
700 propozycji, nadesłanych z 60 krajów. Jest to dobra okazja, aby przyjrzeć
się temu, co aktualnie dzieje się na świecie w animacji, co zawsze podkreśla
dyrektor artystyczny Marcin Giżycki. Mówi on o konkursie tak: jest to serce tego festiwalu i daje okazję
zapoznać się z bieżącymi trendami w animacji światowej.
Nadesłane filmy
dotykają różnorodnych tematów i zrealizowane są, co już wiemy, w różnorodnych
technikach. Mamy tu np.: animację rysunkową, piaskową, lalkową, plastelinową,
bezkamerową czy też wycinankową, z wykorzystaniem technik animacji 3D,
pikselacji i rotoskopii. Międzynarodowe jury, które oceniać będzie konkursowe
filmy to: mieszkający w USA Marek Wilczyński, kompozytor i wykonawca,
współpracujący z takimi reżyser(k)ami, jak Ryszard Antoniszczak, Jerzy Kucia,
Marek Serafiński, czy Alina Skiba, Giannalberto Bendazzi – włoski teoretyk
filmu animowanego, autor wielu książek, w tym tłumaczonej na kilka języków
„Cartoons − 100 Years of Cinema Animation”, laureat ‘Award for Outstanding
Achievement in Animation Theory’ na ‘Animafest’ w Zagrzebiu i Katarina
Minichova – dyrektorka programowa ‘Biennale Animacji’ w Bratysławie.
Pełnometrażowe produkcje zaś ocenią: polski krytyk filmowy, dziennikarz i
publicysta Tadeusz Sobolewski, związany z „Gazetą Wyborczą” i
miesięcznikiem „Kino”, Kathy Rose – wybitna amerykańska animatorka i
performerka, łącząca animację z tańcem, a także David Dinnell – Dyrektor
Programowy ‘Ann Arbor Film Festival’. Warto wiedzieć, że o tym, kto otrzyma ‘Złotego
Pegaza’ i 45 000 zł nagrody dowiedzieć będzie się można dopiero na
Ceremonii  zamykającej Festiwal.
Wręczeniu nagród towarzyszyć będzie pokaz, zrealizowanych w konwencji czarnej
komedii, filmów z „Psiej” serii Billa Plymptona, czyli  „Guard Dog”, „Guide Dog”, „Hot Dog” i „Horn
Dog” z muzyką Marcina Maseckiego.
Tegoroczny
Festiwal poświęcony będzie w znacznej części animacji niemieckiej, a w
szczególności filmowi absolutnemu – eksperymentalnemu kierunkowi niemieckiego
kina awangardowego z okresu ekspresjonizmu. Dzięki współpracy z ‘Goethe
Institut’ obejrzeć będzie można m.in. rekonstrukcję pierwszego pokazu „filmów
absolutnych”, zorganizowanego przez „Novembergruppe” w ‘UFA-Theatre’ w Berlinie
w roku1925, w którym znalazły się produkcje pionierów filmu abstrakcyjnego
(zwanego „absolutnym”), czyli: Waltera Ruttmanna, Vikinga Eggelinga, Hansa
Richtera, a także – gościnnie oczywiście – francuskich twórców awangardowych:
René Claira i Fernanda Légera. Uzupełnieniem tego pierwszego pokazu będzie
drugi zestaw filmów, zwanych „strukturami muzycznymi”, czyli współczesne produkcje,
które nawiązują do idei „filmu absolutnego”, który z założenia i od zawsze łączył
rytm kadrów z ich plastyką, opartą zarówno na abstrakcji, jak i malarstwie
przedstawiającym.
Znaczącą
reprezentację na ‘Animatorze’ będzie miała amerykańska animacja. Będą to np. surrealistyczne
filmy Suzan Pitt – amerykańskiej animatorki i malarki, której prace znajdują
się w stałych kolekcjach m.in. w Filmmuseum w Amsterdamie. Stworzony przez Susan
Pitt film „Szparag”, który wyświetlony zostanie na pokazie poświęconym jej
twórczości, zdobył pierwszą nagrodę na festiwalach w Oberhausen, Atlancie i
Baltimore, a także na ‘Ann Arbor Film Festival’ i jest jednym z najważniejszych
filmów w historii kina kobiet, a także jednym z 50 najważniejszych filmów
animowanych ostatnich 50 lat według ‘ASIFA’. Ameryką reprezentować będzie
również Kathy Rose, która w swojej twórczości łączy animację z tańcem,
inspirowanym sztuką japońską, teatrem nō i buraku, a także tańcem buto. Przyjedzie
również Eric Goldberg, animator związany z ‘Warner Bros’ i ‘Disney Studio’ reżyser
filmu „Pocahontas”, który obejrzeć będzie można na specjalnym pokazie w
obecności autora. Od wielkich nazwisk roi
się też w pokazie „Pierwsze kroki sław” przygotowanym dla nas przez znanego
producenta Rona Diamonda, który także będzie doradzać, jak zrobić film z
szansami na Oscara (spotkanie „Pomyśl o Oscarze”)
– dodaje Marcin Giżycki.
W
tym roku przypada poza tym 60-ta rocznica założenia niemieckiej, państwowej
wytwórni ‘DEFA’, która wyprodukowała około 700 filmów fabularnych, 750 filmów
animowanych oraz 2250 filmów dokumentalnych i krótkometrażowych. Enerdowskie
filmy animowane, produkowane w ‘DEFA’, cieszyły się popularnością również poza
granicami NRD. Na festiwalu obejrzeć będzie można kilka wybranych,
krótkometrażowych filmów, które zostały zrealizowane w tej właśnie wytwórni.
Dodatkową
atrakcją tegorocznego Festiwalu będzie z pewnością polska premiera
wyprodukowanego m.in. przez Salmę Hayek filmu „Kahlil Gibran’s The Prophet”. Jest
to produkcja zrealizowana na podstawie książki Kahlila Gibrana przez plejadę
gwiazd światowej animacji, m.in. Rogera Allersa – reżysera „Króla Lwa”,
Irlandczyka Tomma Moore’a – dwukrotnie nominowanego do Oscara, laureatkę tej
nagrody – Joan C. Gratz, a także Billa Plymptona i Michała Sochę.
Widzowie
‘Animatora’ będą mieli także szansę spotkać się z Raoulem Servais, urodzonym w
1928 roku, autorem kilkunastu filmów krótkometrażowych i pełnometrażowych,
laureatem wielu nagród, m.in. na Festiwalu Filmowym w Wenecji, w Cannes i w
Annecy. Na Festiwalu zobaczyć będzie można m.in. jego pełnometrażowy film
„Taxandria”.
Jak
co roku ważnym elementem ‘Animatora’ będzie muzyka –filmy będą grane w towarzystwie
muzyki na żywo, a poza tym wysłuchać będzie można koncertów w towarzystwie
animacji. Improwizować będą tu tak muzycy, jak i animatorzy z animatorkami.
Festiwal zacznie się od performensu audiowizualnego autorstwa Kuby Lecha i
Bogusia Misali, należących do interdyscyplinarnej formacji ‘IP Group’ z
Wrocławia, zatytułowanego: „dIP”. Poza nimi wystąpią też: Grzesiek Pleszyński z
Jurkiem Mazzollem i Sławkiem Szudrowiczem (projekt „Dźwięk buduje obraz”), a
także bracia Tkacze, czyli Mikołaj i Piotrek, którzy w przestrzeni ‘Kolektywu
1a’ zmierzą się z rodzinnymi napięciami przy pomocy sztuk audiowizualnych
(„Muzyka rysująca”). W Poznaniu zaprezentuje się również brytyjski duet „Sculpture”
– performanse z ich udziałem to niecodzienna dawka muzyki elektronicznej oraz
sztuki kinetycznej, satyrycznych rysunków, abstrakcyjnej animacji i
audiowizualnych prac wykonanych techniką
cut-up.
W
nocnym kinie, oprócz wspomnianej już „Taxandrii” Raoula Servais, obejrzeć
będzie można też: „Mojego psa Tulipa” Sandry i Paula Fierlingerów, czyli
opowieść o przyjaźni dojrzałego mężczyzny z jego owczarkiem niemieckim. Jest to
film z głosami Christophera Plummera, Isabelli Rossellini i Lynn Redgrave. Do obejrzenia
będzie również „Czy Noam Chomsky jest wysoki czy szczęśliwy?” laureata Oscara –
Michela Gondry’ego, czyli animowany dokument będący zapisem rozmowy reżysera z
filozofem na temat jego poglądów i naukowych teorii, a także nagrodzony
Europejską Nagrodą Filmową „Kongres” Ariego Folmana –  wizjonerską produkcję opartą na motywach
„Kongresu futurologicznego” Stanisława Lema z Robin Wright w roli głównej.
Wyświetlony zostanie również film nominowany m.in. do ‘Oscara’, ‘Złotego Globu’
i ‘Złotego Lwa’ – „Zrywa się wiatr” Hayao Miyazaki’ego. To historia Jirô
Horikoshiego, który projektował japońskie myśliwce podczas II wojny światowej,
a także zestaw filmów „Polska Animacja Gatunkowa”, przygotowany przez Jerzego
Armatę, a w nim m.in. „Mały western” Witolda Giersza, „Gorejące palce” Daniela
Szczechury, „Bankiet” Zofii Oraczewskiej i „Film grozy” Juliana Józefa
Antonisza.
Festiwalowi
ponadto towarzyszyć będzie bogaty program warsztatów i wykładów z zakresu
teledysku animowanego, animacji w grach komputerowych czy też warsztaty z
krytyki dziennikarskiej filmu animowanego. Podobnie jak w zeszłym roku na ‘Animatorze’
odbywać się będzie międzynarodowa konferencja naukowa zatytułowana „Animowany
Nieznany – twórcy animacji wobec problemu Innego”, której celem jest, jak mówi
Marcin Giżycki: przyjrzenie się sposobowi
ukazywania w animacji problemów rasowych oraz wszelkiego rodzaju mniejszości
społecznych i jednostek wykluczonych.
‘Animator’ dla dzieci
Tak
nazywa się specjalny program dla najmłodszych. Przygotuje go zamkowe ‘Centrum
Sztuki Dziecka’. Dlatego będą one miały okazję wziąć udział i w warsztatach i w
pokazach filmów krótko- i pełnometrażowych.
Natalia Mikołajska
P.S.
Autorem plakatu tegorocznej edycji ‘Animatora’ jest Jakub Lech, artysta
wizualny, twórca animacji, projekcji teatralnych, krótkich form filmowych i
instalacji interaktywnych. Jest on absolwentem Wydziału Grafiki ASP we
Wrocławiu i współzałożycielem ‘Identity Problem Group’.