SEANS NA WEEKEND
Kadr z filmu
Gdyby zadać pytanie o
najpopularniejszą polską kreskówkę, to „Bolek i Lolek” zajęliby miejsce w
ścisłej czołówce. Dlatego dziś tej bajce poświęcimy co nie co uwagi.
Przez ponad dwadzieścia lat powstały 2 filmy pełnometrażowe
oraz 2 montażowe, w których występują Bolek i Lolek. Łączna liczba wszystkich
odcinków krótkometrażowych (w tym 9 edukacyjnych) wynosi 183 w kilkunastu
seriach.
Historia
Twórcą serii był Władysław Nehrebecki. W licznych wywiadach i
wspomnieniach synowie Władysława Nehrebeckiego, Jan i Roman, a także sam autor
twierdzą, że inspiracją dla stworzenia koncepcji obrazu były zabawy synów
autora, a ich ówczesne figle i psoty były natchnieniem do powstających od 1962
roku scenariuszy tej serii.
 

Kadr z filmu

Władysław Nehrebecki w wywiadzie udzielonym „Gazecie
Południowej” w 1977 mówił również, że inspiracją do tworzenia filmów z serii
Bolek i Lolek były także pomysły wysyłane do studia przez dzieci. Natomiast
postaci Bolka i Lolka „odpowiadały jego
synom nie zewnętrznie, ale pewnymi cechami charakteru, które w filmie zostały
wyolbrzymione i dodatkowo wzbogacone
”.
W wywiadzie udzielonym Marii Malatyńskiej w Magazynie
Filmowym Nr.8 z 1971 roku Władysław Nehrebecki powiedział natomiast, że
założeniem było stworzenie dwóch bohaterów przeżywających podwórkowe przygody,
wcielając się w postacie znane z literatury młodzieżowej i z filmów w zabawach,
których ulega zatarcie między fantazją a fikcją.
W zamyśle Nehrebeckiego Bolkiem miał być niższy i grubszy
chłopiec, a Lolkiem wyższy i szczuplejszy. Jednak rada artystyczna studia
zadecydowała inaczej.
 

Kadr z filmu

Imiona postaci to nawiązanie do przedwojennego polskiego
filmu „Bolek i Lolek” z 1936 roku, w którym obie tytułowe role zagrał Adolf
Dymsza – ulubiony aktor Władysława Nehrebeckiego.
Wizerunek głównych bohaterów (Bolek – czerwone szorty, żółta
bluza, wyższy i szczuplejszy, Lolek – fioletowe spodnie na szelkach, biały
podkoszulek, niższy i tęższy) stworzyli Alfred Ledwig, Leszek Lorek i Władysław
Nehrebecki. Najbardziej znany motyw muzyczny skomponował Waldemar Kazanecki, a
poza nim muzykę do filmu napisał Tadeusz Kocyba.
Wszystkie filmy i seriale z Bolkiem i Lolkiem powstały w
Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. Serie mają ściśle określony temat,
np. podróże po świecie, spędzanie wolnego czasu. Przy realizacji jednego
odcinka pracowało około 20 osób. Zajmowało im to kilka miesięcy.
Bolek i Lolek szybko zdobyli sympatię młodych i starszych
widzów w kraju i za granicą, w wielu krajach na wszystkich kontynentach. W 1973
roku na życzenie żeńskiej części widowni twórcy wprowadzili nową postać – Tolę.
Po raz pierwszy widzowie zobaczyli ją w odcinku zatytułowanym „Tola”. W sumie
pojawiła się w 30 odcinkach.
 

Kadr z filmu

W większości odcinków nie było dialogów. Jednak chłopcy
przemówili w filmach pełnometrażowych i seriach z lat 80., gdzie głosu użyczały
im: Bolkowi – Ewa Złotowska lub Ilona Kuśmierska, a Lolkowi – Danuta Mancewicz
lub Danuta Przesmycka.
W 1977 roku na ekrany kin trafiła „Wielka podróż Bolka i
Lolka”, która była pierwszym polskim pełnometrażowym filmem animowanym. To
właśnie w tej produkcji Bolek i Lolek po raz pierwszy odzywają się. Nad filmem
pracowało około 30 osób, a w końcowej fazie produkcji nawet 50. Realizacja
filmu trwała trzy lata.
Następna miała być seria z Bolkiem i Lolkiem „Podróże
kosmiczne”. Do jej realizacji nie doszło, zamiast tego wyprodukowano
propagandową serię „Bolek i Lolek wśród górników”. Było to w czasie rządów
Edwarda Gierka, który szczególnie wielbił górniczy stan.
 

Kadr z filmu

„Wielka podróż Bolka i Lolka” zainteresowała amerykańską
wytwórnię Columbia, z którą Studio Filmów Rysunkowych podpisało pierwsze
kontrakty. Jednak spór o prawa autorskie do projektu plastycznego postaci
przerwał plany współpracy z amerykańską wytwórnią.
Ostatnie filmy o Bolku i Lolku pochodzą z 1986 roku.
Filmografia
Bolek i Lolek
serial animowany produkowany w latach 1963-1964. Jest to pierwszy serial o
przygodach Bolka i Lolka. Każdy odcinek serialu przedstawiał obu bohaterów w
historii zainspirowanej lekturą lub filmem. W niektórych epizodach pojawiał się
biały, niewielki piesek towarzyszący głównym bohaterom. Seria liczyła 13
odcinków.
Fabuła serii
Bolek i Lolek w czasie wolnym spostrzegają lekturę albo film
z udziałem fikcyjnej, rzeczywistej bądź historycznej postaci, która dokonała jakiejś
niezwykłej rzeczy. Zainspirowani obejrzanym dziełem obaj bohaterowie (zazwyczaj
Bolek) próbują samodzielnie odtworzyć życie i osiągnięcia bohatera (lub
bohaterów), o którym się właśnie dowiedzieli.
Bolek i Lolek na
wakacjach
– seria zrealizowana w latach 1965-1966. Każdy z odcinków
przedstawia jedną przygodę tytułowych bohaterów na wakacyjnym szlaku. Na
niniejszą serię składa się 13 odcinków.
Fabuła serii
Bolek i Lolek, podczas podróży pociągiem mijają liczne
krajobrazy. Nagle pociąg hamuje. Po zatrzymaniu, obaj bohaterowie wychodzą z
niego i w tym momencie rozpoczyna się ich przygoda.
Bolek i Lolek
wyruszają w świat
– trzecia seria przygód Bolka i Lolka, zrealizowana w
latach 1968-1970, w której bohaterowie w wyobraźni podróżują do miejsc wybranych
przez zakręcenie globusem. Ta historia składa się z 18 odcinków.
 

Kadr z filmu

Bajki Bolka i Lolka
– serial kręcony w latach 1970-1971. W roku 1986 powstał film o tym samym
tytule, zmontowany częściowo z odcinków serialu przez jednego z reżyserów –
Bronisława Zemana. Seria ta składa się z 13 odcinków.
Fabuła serii
Chłopcy przeżywają liczne przygody inspirowane wątkami i
postaciami pochodzącymi ze znanych baśni.
Bolek i Lolek na
Dzikim Zachodzie
– siedmioodcinkowy serial z lat 1971-1972.
Fabuła serii
Bolek i Lolek ścigają Pif-Pafa, który ukradł indiańskiego
bożka. Wkrótce chłopcy łapią rzezimieszka, który trafia do aresztu, a Indianie
odzyskują swój skarb.
Przygody Bolka i
Lolka
– serial powstały w latach 1972-1980. W odróżnieniu od pozostałych
serii, posiada największą liczbę odcinków – 63 – a poza tym pojawia się tu
nowa, żeńska postać – Tola. W każdym odcinku oglądamy obu bohaterów (a czasami
także Tolę), mających do czynienia z nowymi przygodami. Zazwyczaj akcja
rozgrywa się w czasie wakacji lub ferii zimowych.
Fabuła serii
W tej serii poznajemy perypetie dwóch chłopców – Bolka i
Lolka, którzy przeżywają niesamowite przygody, od pieszych wypraw, przez
wycieczki rowerowe oraz samochodowe, a na rejsach statkiem kończąc.
Zabawy Bolka i Lolka
– seria z lat 1975-1976, składająca się z 7 odcinków.
Fabuła serii
W tej serii Bolek i Lolek wymyślają nowe zabawy, jak np.:
konstruują gokart, znajdują garnek ze złotymi monetami, udają filmowców itp.
Uwaga pożar
siedmioodcinkowa seria edukacyjna z udziałem Bolka i Lolka, pokazująca jak
łatwo może dojść do pożaru. Odcinki pochodzą z lat 1977-1978.
 

Kadr z filmu

Wielka podróż Bolka
i Lolka
– animowany film kinowy, który premierę miał 16 września 1977 roku.
Obraz trwa 101 minut, wyreżyserował go Władysław Nehrebecki, a muzykę
skomponował   Waldemar Kazanecki.
Fabuła filmu
Film opowiada o wyprawie Bolka i Lolka, którzy planują
powtórzyć wyczyn milionera Phileasa Fogga, któremu udało się okrążyć Ziemię w
80 dni.
Zgodnie z ostatnią wolą Fogga, śmiałkowie, którzy powtórzą
jego wyczyn, otrzymają nagrodę w wysokości 20 000 funtów w złocie. Śladem
chłopców natychmiast rusza Jeremiasz Pitsbury, sługa lorda Fogga, potomka
Phileasa Fogga. Jego zadaniem jest pokrzyżowanie chłopcom planów okrążenia
Ziemi w 80 dni. Lord bowiem pragnie odziedziczyć owe 20 000 funtów jako spadkobierca.
Wielka podróż Bolka
i Lolka
– 15 odcinkowa telewizyjna wersja filmu pełnometrażowego pod tym
samym tytułem z 1978 roku.
Kawaler Orderu
Uśmiechu
(epilog Wielkiej podróży) – 1979
Bolek i Lolek wśród
górników
– serial wyprodukowany w 1980 roku. Składa się z 7 odcinków.
Fabuła serii
Bolek i Lolek dostają zaproszenie od wujka Karlika i
przyjeżdżają na Śląsk, gdzie przyglądają się z bliska pracy górników.
Olimpiada Bolka i
Lolka
– to seria zrealizowana w latach 1983-1984 pod patronatem Polskiego
Komitetu Olimpijskiego. Celem serialu jest przybliżenie młodym widzom różnych
dyscyplin sportowych. To jedna z trzech serii przygód Bolka i Lolka posiadająca
dialogi. Piosenkę czołówkową wykonuje zespół Alibabki. Ten cykl liczy 13
odcinków.
Bolek i Lolek w
Europie
– serial powstały w latach 1983-1986. Jest to ostatni cykl o
przygodach Bolka i Lolka, a także jedna z trzech serii przygód chłopców
posiadająca dialogi. Liczy 5 odcinków.
Fabuła serii
W serialu poznajemy kolejne przygody Bolka i Lolka, którzy
tymraze wyruszają w podróż po Europie i odwiedzają państwa takie jak: Włochy,
Hiszpania czy Finlandia.
Bolek i Lolek na
Dzikim Zachodzie
– film animowany powstały w 1986 roku, zrealizowany w konwencji
westernu, na podstawie serialu animowanego pod tym samym tytułem z 1972 roku.
Ostatni film z udziałem Bolka i Lolka. W filmie wykorzystano odcinki
oryginalnej serii, które połączono dokrętkami.
Film trwa 71 minut i został wyreżyserowany przez Stanisława
Dulza. Muzykę skomponowali Marek Wilczyński i Andrzej Korzyński.
Fabuła filmu
Film opowiada o dzielnych chłopcach – Bolku i Lolku, którzy
walczą z groźnym bandytą Jimmym Pif-Pafem. Zmagania te bywają zabawne i
niebezpieczne, ale zawsze kończą się sukcesem głównych bohaterów.
Po długiej podróży Bolek i Lolek zwiedzają miasto Dzikiego
Zachodu. Spotykają tam szeryfa i Jimmiego Pif-Pafa, siedzącego za kratkami.
Następnego dnia chłopcy biorą udział w turnieju jeździeckim, w którym należy
dosiąść ciemnego, narowistego konia po Jimmiem Pif-Pafie. Bolek i Lolek
wygrywają turniej, a nowego rumaka jako nagrodę (razem ze starym) zatrzymują w
stajni. Tymczasem Pif-Paf ucieka z więzienia, wkrada się do stajni i kradnie
konia wygranego przez Bolka i Lolka, a następnie po obrobieniu banku ucieka z
miasta. Bolek i Lolek wyruszają w pościg, by odzyskać konia i złapać
przestępcę.
Sposób na wakacje
Bolka i Lolka
– film montażowy z 1986 roku, powstały z połączenia odcinków
serii „Bolek i Lolek na wakacjach”.
Bajki Bolka i Lolka
– film montażowy z 1986 roku, powstały z połączenia odcinków serii „Bajki Bolka
i Lolka”.
 

Kadr z filmu

Filmy o przygodach „Bolka i Lolka” chętnie oglądają kolejne
pokolenia i często wygrywają plebiscyty na kreskówkę wszech czasów. Bolek i
Lolek często pojawiają się w książeczkach, kolorowankach, grach i programach
komputerowych, a filmy z ich udziałem powtarzane są niezliczoną ilość razy na
różnych kanałach. W okresie PRL-u także produkowano dużą ilość zabawek z
Bolkiem i Lolkiem: figurki, filmy na przezroczach i taśmie 8 mm, pocztówki, gry
zręcznościowe, układanki z klocków i wiele innych. Natomiast 19 maja 2011 r. w
Bielsku-Białej odsłonięto pomnik Bolka i Lolka.
Mimo swoich lat, filmy o Bolku i Lolku nie zestarzały się i
wciąż cieszą się dużą popularnością. Wszystkie epizody z ich przygodami ciężko
byłoby obejrzeć w ciągu jednego weekendu, ale w czasie wakacyjnych wieczorów
jest to możliwe. Na pewno warto zapoznać się z przedstawicielami poszczególnych
serii, by zobaczyć ich różnorodność.
Michał Sobkowiak