Pamięta,
że zwykle przychodziły do Surmeny wieczorem, po zmroku, żeby przypadkowy
przechodzień ich nie rozpoznał. Zjawiały się zawstydzone, ale pełne nadziei, a
Surmena szła z nimi gdzieś w mrok, tylko w towarzystwie tlącego się płomienia
lampy naftowej, który Dora obserwowała z okna, póki nie zniknął za grzbietem
góry…
  

… Dorę Surmena zawsze zamykała z
Jakubkiem w chałupie, żeby ta przypadkiem za nimi nie polazła, mówiła, że to
nie są widoki dla dzieci. To tylko wzmagało ciekawość Dory, z emocji nie mogła
wówczas zasnąć, czekała, aż Surmena i dziewczyna wrócą. Ale nawet po ich
powrocie nic nie stawało się dla niej bardziej jasne, nadal nie miała pojęcia,
co te dwie robiły na dworze, słyszała tylko szelest suchych ziół, które Surmena
sypała do woreczków, i pełne wdzięczności słowa dziewcząt, znikających szybko
pod osłona nocy.
Dni
kultury czeskiej w Poznaniu dawno już za nami, ale pojutrze gościem Biblioteki
Raczyńskich w Poznaniu będzie Kateřina Tučkova. Podpisze ona wszystkim chętnym
swą wydaną w zeszłym roku książkę pt. „Boginie z Žítkovej”, z której pochodzi
powyższy cytat. Spotkanie tłumaczyć będzie dr Lenka Németh Vítová, natomiast fragmenty
powieści przeczyta – bo jakże by mogło być w Bibliotece bez czytania? – aktorka
Teatru Nowego w Poznaniu Małgorzata Łodej-Stachowiak.
„Boginie z Žítkovej” – historia:
Wysoko
w Białych Karpatach, na pograniczu Moraw i Słowacji, w odciętej od świata wsi
Žítková żyły wyjątkowe kobiety. Potrafiły leczyć ziołami, przepowiadać
przyszłość poskramiać żywioły. Nazywano je boginiami, a ich tajemniczą sztukę
bogowaniem.
Dora
Idesová należy do ostatnich z rodu bogiń, nie chce jednak praktykować magii.
Opuszcza rodzinne strony, kończy etnografię i postanawia zgłębiać fenomen bogiń
od strony naukowej. Pewnego dnia odkrywa, że wśród materiałów tajnych służb StB
znajduje się teczka jej ciotki, bogini Surmeny.
Dora
krok po kroku poznaje zdumiewającą historię kilku rodów bogiń z Žítkovej,
historię, która prowadzi od siedemnastowiecznych krwawych procesów o czary
przez drugą wojnę światową i czasy surowego komunizmu aż do końca lat dziewięćdziesiątych.
Podczas fascynującej i niepokojąco mrocznej podróży śladami swoich bliskich
Dora zaczyna rozumieć, że nie zawsze możemy odciąć się od przeszłości…
Kateřina Tučková
Obecnie
najbardziej poczytna czeska pisarka, ale także kuratorka wystaw i doktor
historii sztuki. Mocne wejście na polski rynek literacki ma już za sobą i zawdzięcza
je swoim dwóm powieściom: „Wypędzenie Gerty Schnirch”, w której poruszony
został problem wypędzenia brneńskich Niemców i „Boginie z Žítkovej“,
przybliżającej mroczne losy „czeskich szeptuch”, zamieszkujących do niedawna
Białe Karpaty – kobiet obdarzonych wyjątkową mocą. Kateřina Tučková jest
laureatką ‘’Nagrody Josefa Škvoreckiego’, wielu nagród czytelników („Magnesia
Litera” 2010 i 2012, „Česká Kniha” 2012). Książka „Boginie  z Žítkovej“ natomiast uzyskała tytuł ‘Czeski
Bestseller’ jako najlepiej sprzedająca się książka  w 2012 roku.
Podsumowanie:
W
czwartek, 3 grudnia 2015, o godz. 18.00
w sali nr 1 Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu na pl. Wolności 19, odbędzie się
spotkanie autorskie Kateřiny Tučkovej – autorki książki „Boginie z Žítkovej” –
z czytelnikami. Wstęp wolny.
Natalia Mikoajska