Od dziś, przez
najbliższe dwa dni na Wydziale Historycznym UAM odbywać będzie się
interdyscyplinarna konferencja naukowa „Muzyka w PRL”.

Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci
Narodowej w Poznaniu oraz Pracownia Historii Wizualnej Instytutu Historii
Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu konferencję naukową, która odbędzie
się na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu przy
ul. Umultowskiej 89 d.
18 listopad 2015 r.
9:00 – otwarcie konferencji
9:30-10:10 – wykład wprowadzający prof. dr hab. Maciej Gołąb
(UWr), Audiosfera PRL. 10:15-11:45 – dyskusja panelowa: Audiosfera w PRL – od
teorii do praktyk codzienności.
Uczestnicy: Halina Benedyk, Tomasz Dziubiński, prof. dr hab. Waldemar
Łazuga (UAM), prof. dr hab.
Krzysztof Meyer, Emilia Skalska, Krzysztof Wodniczak, prowadzący – prof.
UAM dr hab. Dorota Skotarczak (UAM)
11:45-12:15 – dyskusja
12:15-12:30 przerwa
12:30-13:50 – sesja I Śpiewem wychowując
• prof. dr hab. Grzegorz Dąbkowski (SWPS Uniwersytet),
Szkolne podręczniki muzyczne okresu PRL.
• prof. US dr hab. Małgorzata Machałek (US), Muzyka w
programach kulturalno-oświatowych świetlic wiejskich wiatach 1945-1970.
• dr hab. Joanna Król (US), Rola piosenki w Związku Młodzieży
Polskiej (1948-1957).
• mgr Joanna Ewa Zaniewicz (SWPS Uniwersytet), Piosenki
patriotyczne w PRL – muzyka w służbie systemu czy przeciw systemowi władzy.
13:50-14:20 – dyskusja
14:30-15:15 – przerwa
12:30-13:50 – sesja II
Jazz
• dr Igor Pietraszewski (UWr), Jazz i polityka
• dr Rafał Ciesielski (UZ), Obraz jazzu w świadectwach
krytyki muzycznej (1956-1964).
• mgr Radosław Rakowski (SWPS Uniwersytet), Od muzyki
zakazanej do popularnej – jazz w Poznaniu w czasach PRL-u.
• lic. Michał Bruliński (UW/UMFC W Warszawie), Niemoc na
głosów kilka, czyli o przestrzeniach konfliktu między jazzem a realizmem
socjalistycznym w Polsce wiatach 1947-1949.
13:50-14:20 – dyskusja
14:30-15:15 – przerwa
15:30-16:50 – sesja I Muzyka w bloku komunistycznym
• mgr Sebastian Borchers (Folkwang Universität), Polsko-
niemiecka relacja w muzyce współczesnej od 1956 do 1976 w tle współpracy
kompozytorów polskich z instytucjami muzycznymi w NRF i w NRD.
• mgr Iwona Łyko (Narodowe Archiwum Filmowe w Pradze), Rola
muzyki w kształtowaniu kultury popularnej w Czechosłowacji w czasach
socjalizmu,
• dr Tomas Hućko (Uniwersytet Św. Cyryla i Metodego w
Tmawie), Echa bigbitowej fali w czechosłowackim i węgierskim kinie lat sześćdziesiątych.
• dr Maciej Fic (uś), Cenzura w polskiej muzyce rockowej
dekady lat osiemdziesiątych XX w. (na podstawie literatury dokumentu
osobistego).
16:50-17:20 – dyskusja
17:20-17:35 – przerwa
15:30-16:50 – sesja II
Muzyka ludowa
• dr Piotr Krzyżanowski (Pwsz w Ooizowie wikp.), Muzyka
cygańska w pętli komunizmu, czyli produktywizacja zespołów cygańskich w PRL.
• dr hab. Jadwiga Hućkova (UJ), Jutro się będzie tańczyć
wszędzie, czyli o użyteczności muzyki ludowej.
• prof. US dr hab. Bogdan Matławski (US), Muzyka ludowa na
Pomorzu Zachodnim w latach 1949-1970 na przykładzie wybranych Zespołów Pieśni i
Tańca.
• dr Agata
Kusto (UMCS), Mainstream i underground.
Muzyka ludowa na Lubelszczyźnie w latach 1944- 1970.
16:50-17:20 – dyskusja
17:20-17:35 – przerwa
17:40-19:40 – sesja I Bohaterowie i antybohaterowie
• dr Ewa Rzanna-Szczepaniak (AM w Poznaniu), „Grupa 49”.
• dr hab. Piotr Chlebowski (KUL), „Muszę opuścić Polskę!”.
Historia Andrzeja Panufnika.
• mgr Karolina Bindel (UWr), Zbigniew Turski (1908- 1979) –
muzyczny antybohater PRL-u.
• dr Ilona Dulisz (UW-M W Olsztynie), Recepcja muzyki Feliksa
Nowowiejskiego w Polsce Ludowej.
• dr hab. Artur Pasko (UwB), Polscy muzycy na igrzyskach
olimpijskich.
• mgr Mateusz Lipko (IPN W Szczecinie), Wizjoner Andrzej Korzyński.
19:40-20:10 – dyskusja
17:40-19:40 – sesja II
Muzyka w drugim obiegu i na emigracji
• prof. UAM dr hab. Dobrochna Dabert (UAM), Drugoobiegowa
refleksja krytyczna nad polską kulturą muzyczną w latach osiemdziesiątych.
• dr Konrad Knoch (ECS/UG), Publicystyka o tematyce muzycznej
występująca w drugim obiegu w Gdańsku w latach osiemdziesiątych.
• dr hab. Jacek Nowakowski (UAM), Funkcje muzyki filmowej w
polskim filmie emigracyjnym po 1981 r.
• dr hab. Violetta Wejs-Milewska (UwB), Kultura muzyczna w
PRL-u z perspektywy emigracji (głos Romana Palestra i Andrzeja Panufnika).
• mgr Jan Annusewicz (AAN), Musical „Kolęda-nocka”
trzydzieści cztery lata później oczami autorów i w dokumentach zgromadzonych w
Archiwum Akt Nowych.
• prof. UAM dr hab. Dorota Skotarczak (UAM), Zachodnie wpływy
w piosence.
19:40-20:10 – dyskusja
19 listopad 2015 r.
9:00-11:00 – sesja I W krzywym zwierciadle
• dr Diana Maksymiuk (IPN W Białymstoku), „Różowe świnki
tomy!” O historii i twórczości pewnego kabaretu.
• lic. Jakub Romaniak (UAM), Konteksty polityczne w
piosenkach kabaretu Tey.
• lic. Ewa Martinek (UAM), Rzeczywistość w krzywym
zwierciadle w kabarecie Gallux Show.
• lic. Aleksandra Piłat (UAM), Analiza twórczości Kabaretu
Starszych Panów. Odniesienia do współczesności czy nostalgia za czasami
międzywojennymi?
• mgr Wiktor Gardocki (UwB), Cenzura wobec występów
kabaretowych w latach osiemdziesiątych.
• mgr Tomasz Bazylewicz (UAM), Narracja komiksowa o muzyce w
czasach PRL na przykładzie Jazzu.
11:00-11:30 – dyskusja
11:30-11:45 – przerwa
9:00-11:00 – sesja II Big beat
• prof. dr
hab.
Zbigniew Zaporowski
(UMCS), „Z obłoków na ziemię”. Powstanie i losy zespołów oraz muzyków rockowych
w PRL-u w latach sześćdziesiątych.
• mgr Patryk
Mamczur (UJ), Big beat.
Polska
odpowiedź na rock and roiła?
• mgr Monika Marciniak (V LO w Białymstoku), Bigbitowiec na
etacie, czyli złote lata muzyki rozrywkowej w Białymstoku.
• dr Mariusz Gradowski (UW), Przemiany stylów i gatunków
polskiej muzyki młodzieżowej. Przypadek zespołu Niebiesko-Czarni.
• mgr Piotr Orzechowski (IPN w Poznaniu), „Dzięcioły” –
zespół muzyczny Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu.
• dr Jakub Kasperski (UAM), Miłość w czasach zarazy –
tematyka miłosna w piosenkach rockowych z okresu PRL.
11:00-11:30 – dyskusja
11:30-11:45 – przerwa
11:50-13:10 – sesja I Cenzura
• dr Magdalena Budnik (UwB), Cenzurowanie tekstów piosenek
zespołów punk-rockowych w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych. Na wybranych
przykładach.
• dr Joanna Skolik (UO), Gry z cenzurą Jacka Kaczmarskiego.
• lic. Małgorzata Piguła (UMK), Czego radio nie chciało grać,
czyli trochę o zakazanych piosenkach.
13:10-13:40 – dyskusja
13:45-14:30 – przerwa
11:50-13:10 – sesja II
Muzyka sakralna
• dr hab. Elżbieta Wojcieszyk (IPN W Poznaniu), Musica sacra
w PRL.
• dr Jarosław Wąsowicz SDB (Archiwum Salezjańskie Inspektorii
Pilskiej), Muzyka kościelna zaangażowana Reminiscencje sytuacji Kościoła w PRL
w tekstach pieśni i piosenek religijnych.
• mgr Krzysztof Kolasa (IPN W Łodzi), Festiwal piosenki
religijnej „Sacrosong 69” w Łodzi na cenzurowanym.
• lic. Paweł Pasternak (UMFC W Warszawie), Przyczynki do
historii budownictwa organowego w PRL.
13:10-13:40 – dyskusja
13:45-14:30 – przerwa
14:40-17:00 – sesja I Władze wobec muzyki
• dr Ryszard Stefanik (US), Piosenka sportowa w polityce
władz państwowych w latach 1949-1956.
• dr Rafał Szubert (AWF we Wrocławiu), Muzyka w wiejskich
organizacjach sportowych w latach 1944- 1956.
• mgr Paweł Jagło (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa),
Muzyka rozrywkowa w Nowej Hucie 1950-1990.
• mgr Marcin Sroka (UO), Muzyka w polityce władz partyjnych
województwa opolskiego w latach 1950- 1990.
• dr Mieczysław Kopeć (Instytut Geopolityki w Częstochowie),
Estrada Ziemi Lubuskiej Przedsiębiorstwo Państwowe w Zielonej Górze.
• mgr Paweł Nowik (IEN W Białymstoku), „Muzyka na podsłuchu”.
• dr Karolina Bittner (IPN w Poznaniu), Antypaństwowa,
antykomunistyczna, antyradziecka. Aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec
piosenki.
17:00-17:30 – dyskusja
17:30-17:45 – przerwa
14:40-17:00 – sesja II
Muzyka i media
• dr Agnieszka Janiak (Dolnośląska Szkoła Wyższa), „Czas
wielkiego gadania” o muzyce. Manifesty muzyczne realizmu socjalistycznego w
polskiej prasie w latach 1947-1956.
• dr Magdalena Żmijkowska (UW-M W Olsztynie), Muzyka na
łamach studenckiego tygodnika „ITD.” w latach 1960-1989.
• mgr Agnieszka Lakner (UJ), Tu Fala 49, tu Fala 49. Włączamy
się – rola Polskiego Radia w kształtowaniu kultury muzycznej w Polsce w latach
1949-1956.
• mgr Małgorzata Sułek (UJ), Pieśń masowa na falach eteru…
Obecność socrealistycznego repertuaru na antenie Polskiego Radia w latach
1949-1956.
• mgr Lilianna Zalesińska, Opera radiowa jako nowy gatunek
sztuki dramatycznej w ramach mecenatu Polskiego Radia. Rola radia w
popularyzacji muzyki operowej.
• dr Joanna Cieślik-Kłauza (UMFC W Warszawie), Muzyka filmowa
w pierwszych latach PRL.
17:00-17:30 – dyskusja
17:30-17:45 – przerwa
17:50-19:30 – sesja I Muzyczna postpamięć
• lic. Piotr Krajewski (UAM/AM W Poznaniu), Muzyczna
postpamięć. III Symfonia Henryka Mikołaja Góreckiego.
• mgr Ziemowit Socha (UWr), Muzyka warszawskiej ulicy w
czasach niemieckiej okupacji widziana w obiektywie filmu „Zakazane
piosenki”. Próba analizy socjologicznej.
• mgr Arkadiusz Nyzio (UJ), PRL i postkomunizm w polskiej
muzyce rockowej lat dziewięćdziesiątych XX w.
• mgr Marcin Jurek (UAM/IPN W Poznaniu), Polskie podziemie
niepodległościowe w muzyce popularnej.
• dr Robert Losiak (UWr), Muzyka w pejzażu dźwiękowym
Wrocławia czasów PRL w doświadczeniu mieszkańców miasta.
19:30-20:00 – dyskusja
20:10-20:50 – przerwa
21:00 – audycja słowno-muzyczna
17:50-19:30 – sesja II
Na czym grać? Z czego słuchać?
• dr Regina Pacanowska (UAM), Znane marki i cenione produkty.
Polscy producenci sprzętu nagłaśniającego w schyłkowym okresie PRL i na
początku przemian.
• Bartosz Pacuła (UJ), Sprzęt audio w PRL-u.
• mgr Przemysław Piłaciński (UW), Organy elektroniczne Unitry
– erzac czy (nieodkryta) klasyka?
• dr Marcin Trojecki (Zespól Szkól w Baczynie), Gorzowskie
„Stiłonówki”.
19:30-20:00 – dyskusja
20:10-20:50 – przerwa
21:00 – audycja słowno-muzyczna
20 listopad 2015 r.
9:00-10:40 – sesja I Wokół piosenki
• mgr Wioleta Muras (UWr), „Po co śpiewać piosenki” – postawa
kompozytorska Witolda Lutosławskiego wobec muzyki rozrywkowej w audiosferze lat
pięćdziesiątych i sześćdziesiątych.
• dr Radosław Marcinkiewicz (UO), Ideonimy albumów Czesława
Niemena i jego zespołów.
• mgr Anna Warych-Czajka (UJK), „W pedetach ciągle maj…”
Językowo-kulturowy obraz PRL w tekstach piosenek Agnieszki Osieckiej.
• dr Alicja Pizyszlak (UO), Skrzydlate słowa wywodzące się z
utworów muzycznych okresu PRL-u w dzisiejszej polskiej przestrzeni
językowo-kulturowej.
• dr Rafał Reczek (IPN w Poznaniu), Protest song – pieśń
protestu w realiach państwa komunistycznego na przykładzie polskiej muzyki.
Analiza utworów Czesława Niemena, Perfectu, Krystyny Prońko, Jana Pietrzaka i
innych twórców okresu.
10:40-11:10 – dyskusja
11:10-11:25 – przerwa
9:00-10:40 – sesja II Rock
• dr Krzysztof Gajda (UAM), „Boom polskiego rocka”.
Uwagi i wątpliwości.
• mgr Anna Baka (UWr), Wolność kontrolowana? Jak rock
próbował przechytrzyć komunę, a komuna rocka.
• dr Anna Idzikowska-Czubaj (UAM), Muzyka rockowa w PRL-u.
Obszary buntu, uległości i negocjacji z systemem.
• dr Tomasz Toborek CIPN W Łodzi), Jarocińska wolność w
realaich PRL. Kilka perspektyw postrzegania Festiwalu Muzyków Rockowych.
• dr Marcin Dyś (UWr), Festiwal w Jarocinie – historia,
funkcjonowanie i znaczenie dla polskiej kultury.
10:40-11:10 – dyskusja
11:10-11:25 – przerwa
11:30-13:30 – sesja I Muzyka klasyczna
• dr Monika Karwaszewska (AM W Gdańsku), Polska muzyka ideowo
zaangażowana – twórcy, formy i gatunki.
• dr Paweł Szulc [PN w Szczecinie), Vliçdzy misją a zleceniem
politycznym. Szczecińscy filharmonicy w okresie stalinowskim.
• dr Przemysław Wojciechowski (AP W Poznaniu)/ Tadeusz
Boniecki Filharmonia Poznańska/ Teatr Wielki w Poznaniu), Muzyka operowa i
symfoniczna w Poznaniu w powojennej rzeczywistości (1945-1970).
• dr Renata Knyspel-Kopeć (Instytut Geopolityki w
Częstochowie), Działalność artystyczna Filharmonii Zielonogórskiej w okresie
PRL.
• mgr Mirosław Biełaszko PN w Warszawie), ‘ostawy
dziennikarzy muzycznych w PRL (klasyka).
• dr Danuta Gwizdalanka, Środowisko muzyczne w świetle akt
MSW.
13:30-14:00 – dyskusja
14:00-14:45 – przerwa
11:30-13:30 – sesja II
Rock
• dr Artur Trapszyc (Muzeum Etnograficzne w Toruniu), Peace
love and freedom. Hipisowskie tony w polskiej muzyce rozrywkowej przełomu lat
sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w.
• dr Xawery Stańczyk (UW), „Cokolwiek to znaczy”. Fenomen
muzyki intuicyjnej i improwizowanej na przełomie lat sześćdziesiątych i
siedemdziesiątych.
• dr Jacek Kurek (Uś), Szukaj, Burz, Buduj… SBB a PRL.
• mgr Klaudia Rachubińska (UW), W roku 1982 ktoś otworzył
encyklopedię i nie było tam jeszcze hasła „różowe czuby”. Echa Wielkiej
Awangardy w estetyce (i polityce) polskiego punku.
• lic. Magdalena Wąż (UJ), Muzyka punk rockowa w kontekście
transformacji systemowej na przykładzie wybranych zespołów nowej fali.
• mgr Mateusz Kicka (UJ), Punki, metalowcy, hipisi, rockersi
i rastafarianie – muzyczne subkultury końca PRL w polskim kinie dokumentalnym.
13:30-14:00 – dyskusja
14:00-14:45 – przerwa
15:00-17:00 – Festiwale
• dr Tomasz Tarnawczyk (PWSZ w Sanoku), Dwa Festiwale Muzyki
Polskiej. Od muzycznej autarkii do „Warszawskiej Jesieni”.
• lic. Agata Łysakowska (UAM), Krajowy Festiwal Piosenki
Polskiej w Opolu w obiektywie Polskiej Kroniki Filmowej.
• dr Magdalena Parus (AG-H), Wyśpiewana historia – pamięć
mieszkańców miasta o Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu (1963-1989).
• mgr Danuta Nowak (UZ), Festiwale Piosenki Radzieckiej –
wizytówka Zielonej Góry w latach 1965-1989.
• lic. Anna Mrowieć (AG-H), Propagandowe oblicze Festiwalu
Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu w latach 1967-1989.
• dr Bogusław Tracz CIPN W Katowicach), „Chórem afirmując
budowę socjalistycnej Polski”. Ogólnopolski Festiwal Pieśni Zaangażowanej
1968-1980.
17:00-17:30 – dyskusja
17:30 – podsumowanie i zamknięcie konferencji
Michał Sobkowiak