Dnia 20 kwietnia 2015,
w poniedziałek, w kinie „Muza” w Poznaniu rozpocznie się 10. już Festiwal
Filmów Afrykańskich, a my po raz kolejny będziemy mogli zobaczyć jak się
rozwija kinematografia tego kontynentu, bo niezaprzeczalnie mamy tam jej
tendencje wzrostową. Szczególnie w niektórych krajach, tych otwartych na wpływy
świata. W artykule prezentujemy program „Afrykamery”.
Program „Afrykamery” 2015
Poniedziałek 20 kwietnia 2015, godz. 17.00 – „PLAC”
Reżyseria: Jehane
Noujaim;
Produkcja: USA, Egipt;
Rok produkcji: 2013;
Czas trwania: 104 min.
Przejmujący obraz
rewolucji w Egipcie, opowiedziany z perspektywy młodych idealistów, walczących
o prawo do wolności i równości. Jest rok 2011. Plac Tahrir w centrum Kairu
wypełniają flagi i tłum, domagający się dymisji prezydenta Hosniego Mubaraka, który
od 30 lat sprawuje władzę. Pokojowe demonstracje spotykają się z brutalnym
odzewem ze strony wojska, w wyniku czego dochodzi do zamieszek i śmierci ponad
300 osób. Dramatyczny zapis wydarzeń egipskich i przemian pomiędzy 2011 a 2013 rokiem, 
zrealizowany z odwagą, poświęceniem i emocjami, których brak wiadomościom z
pierwszych stron gazet.
Poniedziałek 20 kwietnia 2015, godz 19.00 – „FOUR
CORNERS”
– screening with English subtitles
Reżyseria: Ian Gabriel;
Produkcja: RPA;
Rok produkcji: 2013;
Czas trwania: 119 min.
Film zaczyna się od
ostrego uderzenia – zostajemy wrzuceni w sam środek sławnego więzienia
Pollsmoor i toczącej się od ponad stu lat wojny w subkulturze gangów
‘numerycznych’ 26 oraz 28. Od pierwszych kadrów ta kultura podziemia pulsuje,
łomocze, a zarazem pociąga, wrzucając widza głęboko w świat przestępczości
dziedziczonej z pokolenia na pokolenie. Jednak w tym wielowątkowym
thrillerze nie ma romantycznej wizji kultury gangów, lecz oferowane jest
unikatowe i często wzruszające spojrzenie na społeczeństwo z trudem próbujące
zmierzać ku lepszej przyszłości.
Wtorek 21 kwietnia 2015, godz. 17.30 – „OPOWIEŚĆ
DREDOWA”
Film dokumentalny;
Reżyseria: Linda
Aïnouche;
Produkcja: USA,
Francja, Indie, Jamajka;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania: 83 min.
Film jest próbą przybliżenia
widzom świata rasta, gdzie wpływy pomiędzy kulturą Etiopii, Indii i
Jamajki plączą się ze sobą jak włosy na głowach rastafarianów. Istnieje wiele
stereotypów i przekonań na temat ruchu Rastafari, lecz rzadko towarzyszy
im chęć zrozumienia. Linda Aïnouche przedstawia historię kultury rasta w zupełnie
nowym świetle, a ukazując jej duchową głębię obdziera ją z krzywdzących
stereotypów. Twórcy filmu wykonali monumentalną pracę udokumentowania filozofii
i historii rasta w czterech różnych krajach – na Jamajce, w USA, w Indiach i we
Francji, nie bojąc się przy tym poruszać tematów tabu. Szczególnie
interesującym aspektem, ukazanym w filmie, jest zjawisko przenikania się
kręgów kulturowych Jamajki, Indii i Etiopii, które ma swe odzwierciedlanie w
bogatej tradycji rastafarianów.  Film ten stanowi filmową encyklopedię
tej niezwykłej kultury, czego zupełnie brakuje wiadomościom z pierwszych stron
gazet.
Wtorek  21
kwietnia 2015, godz. 19.00 – „RUN”
– screening with English subtitles
Reżyseria: Philippe
Lacôte;
Produkcja: Wybrzeże Kości
Słoniowej, Francja;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania: 102 min.
Run ucieka… Właśnie zamordował
premiera swojego kraju. Aby nie dać się złapać, przywdziewa szaty szaleńca i
miesiącami tuła się po zakamarkach miasta. Myślami wraca do przeszłości.
Przeżywa na nowo dzieciństwo spędzone pod opieką duchowego mistrza Tourou,
kiedy to pragnął zostać zaklinaczem deszczu. Wspomina niezwykłe przygody z Grubą
Gladys i epizod, gdy służył w szeregach milicji Młodych Patriotów podczas
politycznego i wojskowego konfliktu na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Sam nigdy nie
decydował o swoim losie. Od tych wyborów mógł tylko uciekać, stąd nazwano go
Run.
Środa 22 kwietnia 2015, godz. 17.45 – „FATUMA I ASYA”
Film dokumentalny;
Reżyseria: Francesco Vincich;
Produkcja: Włochy /
Etiopia;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania: 59 min.
Film przedstawia świat
grupy etnicznej Afar, widziany oczami dwóch dziewczynek  –
dziesięcioletniej Fatumy oraz trzynastoletniej Asyi. Opowiadają one o
codzienności życia w niewielkiej społeczności na północy Etiopii. Film prezentuje
małe radości, zmartwienia i wyzwania z perspektywy dziecka. Obraz
stworzony przez Francesco Sincichego, z jednej strony pokazuje odległy dla
europejskiego widza krąg kulturowy etiopskich nomadów, z drugiej zaś zwraca
uwagę na uniwersalne cechy wspólne dla dzieci z różnych zakątków świata.
Środa 22 kwietnia 2015, godz. 19.00 – „AYA Z
YOPOUGON”
Reżyseria: Marguerite Abouet, Clément Oubrerie;
Produkcja: Wybrzeże Kości
Słoniowej, Francja;
Rok produkcji: 2013;
Czas trwania: 84 min.
Bohaterką filmu jest
dziewiętnastoletnia Aya, która mieszka w dzielnicy klasy pracującej Yopougon
w  Abidżanie w latach 70-tych zeszłego wieku. Opowieść przybiera formę
dzienników Ayi, niezwykle uczynnej i pomocnej młodej kobiety, która przez cechy
swojego charakteru, wplątuje się w rozwiązywanie codziennych problemów
koleżanek – Adjoua i Bintou. Sama Aya przede wszystkim myśli o edukacji,
niezależności i samorozwoju, jednak dla Adjoua, która samotnie wychowuje syna,
takie marzenia to luksus. Z kolei Bintou szuka drogi na skróty w ramionach
francuskiego bogacza. Dowcipny i z charakterem, narysowany z wyraźnym sznytem „Aya
z Yopougon” to film o dojrzewaniu, który przedstawia znane nam problemy w
całkowicie nieznanym dla nas kontekście i otoczeniu.
Czwartek 23 kwietnia 2015, godz.  17.15 – „GORĄCZKA”
– screening with English subtitles
Reżyseria: Hicham
Ayouch;
Produkcja: Maroko,
Francja;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania: 90
min.
Benjamin, zbuntowany
nastolatek, poznaje czym jest przemoc i niepewność jutra. Gdy jego matka trafia
do więzienia, chłopak przeprowadza się na przedmieścia Paryża do domu swego
ojca Karima, aby po raz kolejny nie trafić do domu zastępczego. Ojciec ten, marokański
imigrant, pracujący jako magazynier w ratuszu, jest człowiekiem po
czterdziestce i nadal mieszka z rodzicami. Pojawiający się znienacka syn i wnuk
przewraca życie rodziny do góry nogami. Przypadkowe spotkanie z Claudem,
wędrownym poetą skłotującym przyczepę kempingową na pobliskim śmietniku sprawi,
iż obaj zagłębią się w swych artystycznych i osobistych potrzebach.
Czwartek 23 kwietnia 2015, godz. 21:00 – „AFRYKAŃSKIE
WIZJE”
Jest to cały zestaw
filmów krótkometrażowych  – science-fiction,
magia, deliberacje o rozwoju:
„Klątwa smutnej mumii” |  reż. Shy
the Day | RPA 2014 | 4’20         
„Krwawy, nie różowy” |  reż. Perrin
Faerch | RPA 2014 |  12’05 
„Happy Earth Co.” |  reż. Hylton
Jandrell | RPA 2014 | 12’00
„Biały cukier” |  reż. Ahmed Khaled |
Egipt 2014, 12’59
„Almando” |  reż. Anton Octavian |
Rumunia,  Kenia 2014 | 3’23
„Margelle” | reż. Omar
Mouldouira  | Francja.
Maroko 2014 | 27’49
„Jonasz” |  reż. Kibwe Tavares |
Tanzania, Wielka Brytania 2013 |  18’00
“Taxowanie” |  reż. Alan Shelley | RPA 2014 |  23’50
Piątek 24 kwietnia 2015, godz. 19.45 – „HISTORIE
NASZEGO ŻYCIA”
Reżyseria: Jim Chuchu;
Produkcja: Kenia, RPA;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania: 60 min.
Seria portretów
wziętych z życia codziennego środowisk LGBTI w Kenii, zrealizowana w ramach
projektu „Stories Of Our Lives”. Sam projekt z początku był tylko zbiorem
opowieści zebranych od kenijskich gejów, lesbijek, biseksualistów,
transseksualistów lub interseksualistów przez mały kolektyw artystów znanych
jako „NEST”. Zgromadzone historie były tak przejmujące, że dziesięcioosobowa
grupa artystów, pracowników socjalnych i przedsiębiorców postanowiła nakręcić
część z nich w formie cyklu krótkich metraży. Z budżetem rzędu $15,000, jedną
półprofesjonalną kamerą, dwoma lampami LED, przenośnym rejestratorem dźwięku
oraz niezmordowanym pokładem odwagi, ekipa filmowa zrealizowała pięć
niesamowitych etiud w przeciągu ośmiu miesięcy.
Piątek 24 kwietnia 2015, godz. 21.00 – „BETI I AMARE”
– screening with
English subtitles
Reżyseria: Andy Siege;
Produkcja: Etiopia,
Niemcy;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania” 94
min.
W 1936 roku na Etiopię
napadają włoskie wojska Mussoliniego, siejąc zniszczenie i stosując bezlitosny
terror jako zasadniczą metodę walki. Młoda Etiopka o imieniu Beti, uciekając
przed najeźdźcami, znajduje schronienie w odciętej od wojny i świata wiosce, na
południowych obrzeżach kraju. Kiedy zbliżają się włoskie wojska, Beti musi poradzić
sobie z głodem, pragnieniem, a także seksualnym napastowaniem ze strony
lokalnej milicji. Gdy najgorsze wydaje się nieuniknione, z nieba spada
meteoryt, a w środku tajemniczy obcy Amare. Czy okaże się ratunkiem czy też
złem wcielonym?
Sobota 25 kwietnia 2015, godz. 17.15 – „VIRUNGA”
Film dokumentalny;
Reżyseria: Orlando van
Einsiedel;
Produkcja: Wielka
Brytania, Demokratyczna Republika Konga;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania: 100 min.
Virunga to
niezwykła historia grupy odważnych i oddanych strażników, którzy z poświęceniem
własnego życia starają się uratować jeden z najwspanialszych parków narodowych
na świecie ,  ostatnią ostoję goryli górskich. W obszarze zapomnianym
przez świat, leżącym na granicy wpływów brudnej polityki i chciwego biznesu,
grupa osób, głównie Kongijczyków, bohatersko podejmuje się niemożliwego:
uratowania tej perły natury przed chciwością kłusowników, grup
paramilitarnych,  skorumpowanych oficjeli i zachodnich korporacji. W samym
środku Afryki, we wschodnim Kongu leży bowiem Park Narodowy Virunga, jeden z
najbardziej bioróżnorodnych obszarów świata, dom ostatnich górskich goryli z
jedynym na świecie sierocińcem dla tych niezwykłych zwierząt. To magiczne, a
zarazem dzikie środowisko, obszar dziedzictwa światowego UNESCO, chronione jest
przez mały oddział nieugiętych strażników, często byłych dzieci-żołnierzy, dla
których park stał się szansą na odkupienie. Kiedy nowopowstała grupa
rebeliancka „M23” wypowiada wojnę władzom Konga, dochodzi do eskalacji
konfliktu. Wstrząsa on zdobytym z takim trudem kompromisem, a filmowcy i
uczestnicy dokumentu znajdują się w samym centrum wydarzeń.
Sobota 25 kwietnia 2015, godz. 19.15 – „TIMBUKTU”
Reżyseria:
Abderrahmane Sissako;
Produkcja: Mauretania,
Francja, Mali;
Rok produkcji: 2014;
Czas trwania: 97 min.
Akcja  tego filmu
dzieje się w tytułowym mieście w Mali, nad rzeką Niger. Władze przejęli tam
dżihadyści i narzucają mieszkańcom terrorystyczny reżim. Nie wolno palić
papierosów, tańczyć, śpiewać ani słuchać muzyki. Zakazana jest nawet piłka
nożna. Najbardziej poszkodowane są jednak kobiety, całkowicie wyłączone z życia
społecznego, którym narzuca się przestrzeganie absurdalnych nakazów. Kisane i
jego rodzina jako nieliczni zostali oszczędzeni z chaosu zaprowadzonego przez
nową władzę. Sytuacja zmienia się jednak drastycznie, kiedy mężczyzna
nieumyślnie zabija sąsiada. Teraz musi stawić czoła konsekwencjom, które
wyciągną wobec niego przedstawiciele nowego reżimu.
Niedziela 26 kwietnia 2015, godz. 15:30 – „Z ŻYCIA WZIĘTE”
Kolejny zestaw filmów
krótkometrażowych, bardzo przyziemnych opowieści:
„Przejazd kolejowy” | reż. Anis Djaad | Algieria 2014 |  23’23
„Mroźna wiosna” | reż. Mohamed Kamel | Egipt 2014 |  15’37
“Kamelo” | reż. Jean-Claude Bourjolly  | Haiti 2015 | 11’05
„Wiadro” |  reż. Ico Costa |
Mozambik, Portugalia 2013 | 18’22
„Pamięć anachroniczna” |  reż. Asmae
El Moudir | Maroko 2014 |  12’27
„Ustanie” | reż. Lotte Manicom | RPA, Angola 2014 | 16’12
„Wybulić bejs” | reż. Theo Anthony | Kongo, USA | 12’50
Niedziela 26 kwietnia 2015, godz. 17.30 – „FALE
– screening with
English subtitles
Film dokumentalny;
Reżyseria: Ahmed Nour;
Produkcja: Egipt;
Rok produkcji: 2013;
Czas trwania: 71 min.
Nie piszą o tym w
prasie, ale cała rewolucja egipska rozpoczęła się w egipskim mieście
Suez. Film jest unikatową hybrydą animacji i dokumentu i opowiada historię
podzielonego miasta i wpływu, jaki wydarzenia w tym miejscu miały na cały
region. Ahmed Nour, reżyser wywodzący się z Suezu, zaprasza widza do zapoznania
się z pięcioma dramatycznymi epizodami z jego życia. Każdy z nich to jedna
z tytułowych ‘fal’, a każda fala to specjalny wizualny motyw zainspirowany
morzem. Dzięki zabiegom typu reżyser-narrator, animowanym sekwencjom  i
niezwykłej  poetyckości filmu, dostajemy ciekawy opis zjawiska tzw. „generacji
egipskiej rewolucji” i samego, burzliwego okresu w dziejach tego kraju.
Uwaga! Po seansie odbędzie się spotkanie z dr Marcinem
Styszyńskim z Katedry Studiów Azjatyckich UAM, byłym attaché kulturalnym w
Ambasadzie RP w Kairze i podczas wydarzeń, o których opowiada film.
Podsumowanie
„Afrykanera” odbywać
będzie się w kinie „Muza” w Poznaniu
na ul. Św. Marcin 30 (tel 61 852 34 03) od 20 do 26
kwietnia 2015. Cena biletów zależy tu od daty zakupu, bo w przedsprzedaży,
którą można uskutecznić do 19 kwietnia, kosztują one (wszystkie) po 12 zł, a
potem (w czasie festiwalu): 12, 15 i 18 zł. Kino nie przyjmuje przy tym żadnych
rezerwacji.
Natalia
Mikołajska